Thomas Aquinas: Scriptum super Libros Sententiarum, III

vol. 6, p. 100


SED CONTRA, fides informis est mortua, ut dicitur Iacob. 1. Sed nihil mortuum
habet rationem virtutis. Ergo fides informis non est virtus.
Praeterea, virtute nullus male utitur, ut dicit Augustinus.
Sed fide informi aliquis male utitur. Ergo fides informis non est virtus.
Quaestiuncula III
1. Ulterius. VIDETUR quod fides formata et informis differant specie. Quia, ut
dicit Philosophus 5 Metaph., quaecumque differunt genere, differunt
et specie. Sed fides formata et informis differunt genere: quia fides formata est
virtus, non autem fides informis. Ergo fides formata et informis differunt specie.
2. Praeterea, species rei est de forma sua. Sed fidei forma est caritas. Ergo
fides informis non est illius speciei cuius est fides formata.
3. Praeterea, eiusdem formae secundum speciem est idem actus secundum speciem.
Sed fidei formatae actus est credere in Deum, non autem fidei informis.
Ergo fides formata et informis differunt specie.
SED CONTRA, habitus diversificantur ex actibus et obiectis. Sed fides informis et
formata non differunt quantum ad obiectum proprium fidei, quod est veritas
una. Ergo fides formata et informis non differunt specie.
Praeterea, illud quod est extra essentiam rei, non variat speciem, sicut lumen
adveniens aeri in corpore lucenti. Sed caritas est habitus separatus a fide per
essentiam. Ergo fides formata caritate non differt specie a fide informi.
Solutiones
Solutio I
Respondeo dicendum ad primam quaestionem, quod in agentibus ordinatis
fines agentium secundorum ordinantur ad finem agentis primi sicut totum universum
ordinatur ad primum bonum, quod est Deus, ut dicit Philosophus,
sicut exercitus ad bonum ducis; et ideo actio primi agentis
est et prior et posterior. Prior in movendo: quia actiones omnium secundorum
agentium fundantur super actionem primi agentis, quae cum sit una, communiter
omnes firmans, specificatur eius effectus in hoc et in illo secundum exigentiam
illius; sicut uno praecepto ducis praecipientis bellum unus accipit gladium,
alius parat equum, et sic de aliis. Est autem posterior in utendo aliorum
actibus ad finem proprium; et sic omnes actiones aliorum agentium modificantur
per actionem primi agentis. Cum ergo in viribus animae voluntas habeat
locum primi motoris, actus eius est prior quodammodo actibus aliarum virium,
inquantum imperat eos secundum intentionem finis ultimi, et utitur eis in consecutione
eiusdem. Et ideo vires motae a voluntate, duo ab ea recipiunt.

Torna all'inizio