Thomas Aquinas: Scriptum super Libros Sententiarum, III

vol. 6, p. 1022


SED CONTRA est quod Apostolus in multis locis iuravit, ut patet Rom. 1, 9:
«Testis est mihi Deus» etc.
Praeterea, nullus actus cadens supra debitam materiam est illicitus, si non fiat
ibi alterius circumstantiae corruptio. Sed iurare per Deum est actus cadens
super debitam materiam. Ergo cum non importetur in hoc alicuius circumstantiae
corruptio, videtur quod sit licitum.
Quaestiuncula III
1. Ulterius. VIDETUR quod non requirantur isti tres comites qui in littera ponuntur,
ad hoc quod iuramentum sit licitum, scilicet veritas, iustitia, et iudicium. Ubi
enim non est veritas, non est iustitia, quia veritas iustitiae pars est. Sed pars non
debet dividi contra totum. Ergo veritas non debet connumerari iustitiae.
2. Praeterea, iudicium non videtur aliud esse quam executio iustitiae. Ergo
posita iustitia superfluum est ponere iudicium.
3. Praeterea, iuramentum quod fit sine istis comitibus, est periurium, ut in littera
dicitur. Si ergo iudicium est comes iuramenti, nunquam licebit iurare extra
iudicium: quod falsum est.
4. Praeterea, multa alia requiruntur ad iuramentum quam ista tria, sicut debita
forma iurandi, debitum tempus statutum, ut scilicet ieiuni ad iuramentum accedant,
et multa huiusmodi. Ergo videtur quod non sint tantum tres comites
iuramenti.
5. Praeterea, in omnibus factis nostris requiruntur ista tria. Ergo non magis
debent poni comites iuramenti quam aliorum nostrorum operum.
Solutiones
Solutio I
Respondeo dicendum ad primam quaestionem, quod sicut in confirmatione,
quae fit per rationes, duo sunt, scilicet medium probans et id quod probatur; ita
etiam in confirmatione iuramenti est dictum humanum quasi probandum, et
divinum testimonium quasi medium probans. Medium autem secundum artem
syllogisticam debet esse ex eodem genere; unde in necessariis sumuntur necessaria,
et in contingentibus contingentia. Veritas autem humanorum verborum
est minimae firmitatis, tum ex hoc quod error facile rationi accidit, tum ex hoc
quod lingua prona est ad defectum; et ideo divinam veritatem, quae est omnino
infallibilis, ad dicta nostra confirmanda assumere non multum convenit, nisi
necessitas incumbat. Et ideo iuramentum non est computandum inter ea quae
sunt per se appetenda, sed inter ea quae propter necessitatem fiunt, sicut sunt
bona utilia, ut sectio vulneris, vel aliquid huiusmodi.

Torna all'inizio