Thomas Aquinas: Scriptum super Libros Sententiarum, II

vol. 4, p. 976


ARTICULUS 5
Utrum peccatum mortale et veniale
differant per poenam aeternam et temporalem
Ad quintum sic proceditur.
1. VIDETUR quod peccatum mortale et veniale non differant per aeternam poenam
et temporalem. Quaecumque enim finita sunt, possunt habere aliquam proportionem
ad invicem. Sed conversio quae est in peccato veniali, finita est; et
similiter quae est in peccato mortali. Ergo proportionabiles sunt. Sed secundum
mensuram delectationis, quae ex parte conversionis se tenet, est quantitas poenae;
Apoc. 18, 7: «Quantum glorificavit se et in deliciis fuit, tantum date illi
tormentum et luctum». Ergo et poena venialis debet proportionari poenae mortalis;
et ita non differunt secundum aeternum et temporale.
2. Praeterea, secundum quantitatem culpae est quantitas poenae. Sed ille qui peccat
mortaliter, non peccat infinito tempore, quamvis in infinitum bonum peccet.
Ergo etiam non debet puniri aeterna poena, sed damno infiniti boni ad tempus.
3. Si dicatur, quod punitur aeternaliter, quia peccavit in suo aeterno; contra.
Quia multi sunt qui non toto tempore vitae suae in peccati actu perdurant; sed
dum peccant, cogitant se quandoque a peccati actu recessuros. Ergo talis secundum
hoc in suo aeterno non peccavit; et ita non debet puniri aeterna poena.
4. Praeterea, nullus iudex, nisi sit crudelis, infligit poenam quasi delectatus in
poena, sed propter emendationem. Si igitur Deus est piissimus iudex, non infligit
poenam pro peccato mortali, nisi propter emendationem eorum quae punit;
et ita videtur quod non in aeternum puniat.
5. SED CONTRA, videtur quod etiam veniali debeatur poena aeterna. Quia contingit
quod aliquis toto tempore vitae suae in peccato veniali perduret. Si igitur
aliquis punitur aeternaliter, ut dicit Gregorius, quia in suo aeterno
peccavit, videtur quod talis aeternaliter puniri debeat.
6. Praeterea, ponatur quod aliquis moriatur in peccato mortali et veniali: constat
quod iste statim ut moritur, ad infernum descendit. Cum ergo veniale non
remaneat impunitum, ibi punitur non tantum pro mortali, sed etiam pro veniali.
Sed poena inferni est aeterna; quia in inferno nulla est redemptio. Ergo peccatum
veniale aeterna poena punitur.
7. Praeterea, sit ita quod aliquis ad perfectam aetatem veniat imbaptizatus, in
qua iam peccati poena reus teneri potest, et in primo instanti illius temporis
venialiter peccet, et moriatur: constat quod ille pro peccato veniali punitur.
Non autem in limbo puerorum, quia poena sensibilis, quae veniali debetur, non
est ibi: nec etiam in purgatorio, quia gratiam non habet, sine qua nulla purgatio
peccati esse potest. Ergo punietur in inferno pro veniali: et ita veniale ad
mortem aeternam obligat, sicut et mortale.

Torna all'inizio