Codices B.
vis necessitatibus bellicis et rei publice motibus
occuperis, antiquorum regum et imperatorum
istoriis philosophica indagatione conscriptis
et ad tua tempora multifarie delegatis
semper studeas erudiri, ut, cum illorum
virtutes et acta didiceris, per rerum
noticiam status tui imperii debeat emendari
et ad futura tempora paratior inveniri; tu
etiam ipse aput Deum non debeas de ignorantia
iudicari. Sane cum omnis homo legibus subiaceat
et soli videantur reges humanis legibus
non subiacere, reges omnes solius Dei
subiciuntur examini. Eorumque peccatum
solius Dei iudicio reservatur. Unde rex Davit
cum graviter peccasset ait: Tibi soli peccavi,
Domine. Cum ergo rex non in hominem,
set in Deum videatur peccare,
et non legibus humanis, set Dei iudicio subponatur,
tanto diligentius ab excessibus caveant,
quanto terribilius examen expectant. Competit
ergo fieri cunctos reges cunctis
hominibus doctiores, quatinus et iram
Dei sapienter evitent et terre sibi
subdite valeant congrue providere.
Ceterum quia tanta est librorum multiplicitas,
ut numquam tota perlegi nec tota valeat
memorie commendari, libellus iste tibi non
superfluus ex omnibus istoriis est meis laboribus
aggregatus et eroico metro ad delectationem
tue iuventutis compositus, ut, cum de
mundi principio, de varietate seculorum atque
de cursu rerum scire volueris, omnium
illorum flores et summas in hoc modico volumine
te habere cognoscas.
Intentionis autem et propositi mei est in
hoc opere a prima rerum creatione incipere.
Codices C. D. E.
que gratie presentare curavi, ut si, actore
Deo, per vos fuerit approbatum, ad alias
ecclesias ulterius derivetur, et non solum
clerici, set reges et principes habeant opus
hoc a vestre sanctitatis auctoritate. Reges
enim et principes inpossibile est perfecti
regiminis et regie potestatis excellentie convenienter
culmen attingere, qui mundi cursum
originem et scripturarum noscuntur
docmata ignorare. Imperator enim aut
rex, qui expers phylosofie ceteris principibus
potestate, preponitur, si fuerit phylosofie
nescius, errare sepius quam regnare
videtur; quia, dum in causis rei publice
sapientia indiget, cogitur eam ab aliis frequenter
emendicare, et ex hoc aliena sepius
quam sua cernitur virtute regnare. Omnes
namque reges debent rerum statum et
iustitie disciplinam cognoscere, quam sola
bruta nata sunt ignorare. Oportet etiam
eos Creatori de his omnibus reddere rationem,
quia ipsi, cum legibus sint absoluti,
non in legem, set in Deum peccant. Unde
David de se ipso dicit: Tibi soli peccavi.
Cum ergo reges non in leges, set in Deum
peccent, et Dei solius vestroque examini
reserventur, antiquorum regum vitam et
gesta atque ystorias oportet eos cognoscere,
ut cause precedentium fiant eis in posterum
cautio futurorum. Ipsi quoque principes,
inter alia beneficia sancte Romane ecclesie
gaudeant se hunc ystoriarum libellum de
fonte sanctitatis vestre suscipere, cuius
instructi adminiculo, poterunt subiectos sibi
populos rationabilius gubernare. Hoc autem
opus non tantum in prosis, set versibus
adnotavi, ut lectores eius, si aliquando legendo
prosas fuerint fatigati, cum versus sequentes inspexerint, consonantia
et delectatione metrorum ad legendum ulterius provocentur; illi autem,
qui versus forte non intelligunt, prosarum saltem lectionibus delectentur. Intentionis
autem nostre est in hoc opere ab ipsa prima rerum creatione incipere.
Inmo ante omnem creationem, scilicet a divina essentia, que est ante tempora. De qua
frequenter queritur: Ubi erat tunc Deus, et in quo mundo, et quid operabatur, et quomodo
|
|