Thomas Aquinas: Scriptum super Libros Sententiarum, II

vol. 3, p. 162


SED CONTRA est quod Dionysius dicit in 4 cap. de div. Nom., quod Angeli intelliguntur
immateriales et incorporales.
Praeterea, Boetius dicit in lib. de duabus Naturis, quod omnis natura incorporeae
substantiae nullo materiae nititur fundamento. Sed Angelus est substantia
incorporea. Ergo materiam pro fundamento non habet.
Solutio
Respondeo dicendum, quod circa hanc materiam tres sunt positiones. Quidam
enim dicunt quod in omni substantia creata est materia, et quia omnium est
materia una; et huius positionis auctor videtur Avicebron, qui fecit librum fontis
vitae, quem multi sequuntur. Secunda positio est quod materia non est in
substantiis incorporeis, sed tantum est in omnibus corporibus, etiam una; et
haec est positio Avicennae. Tertia positio est quod corpora caelestia
et elementa non communicant in materia: et haec est positio Averrois,
et Rabbi Moysis, et videtur magis dictis
Aristotelis convenire; et ideo istam eligimus, quantum ad praesens pertinet,
dicentes, quod quidquid sit de corporalibus, in Angelis nullo modo potest esse
materia: tum ratione intellectualitatis; tum etiam ratione incorporeitatis;
quod enim nullum intellectuale sit materiale, communiter a philosophis tenetur. Unde
etiam ex immaterialitate divina eius intellectum concludunt. Et ratio satis manifesta
est; quia materia prima recipit formam, non inquantum est forma simpliciter,
sed inquantum est haec: unde forma existens in materia non est intellecta
nisi in potentia, quia cognosco esse formae, inquantum est forma; et ideo si
intellectus aliquis poneretur habens materiam, forma existens in eo non esset
intellecta in actu: et sic per formam illam non intelligeret. Huius etiam signum
est, quod forma materialis non efficitur intellectualis, nisi quia a conditionibus
materiae abstrahitur; et sic efficitur perfectio intellectus proportionata sibi:
unde oportet intellectum non materialem esse: et hoc non sequitur materiam ex
parte alicuius formae, cum omnis forma per abstractionem a conditionibus
materiae intelligibilis fiat; sed consequitur eam secundum se, et virtualiter, sive
sit sub forma corporali, sive spirituali.
Secundo incorporeitas repugnat materiae: cum enim uni perfectibili debeatur
una perfectio, et in materia prima non sit ulla diversitas, oportet quod omnis
forma antequam possit in ea esse ulla diversitas, nec intelligi, investiat eam
totam. Sed ante corporeitatem non potest intelligi aliqua diversitas,
quia diversitas praesupponit partes, quae non possunt esse nisi praeintelligatur divisibilitas
quae consequitur quantitatem, quae sine corporeitate non est. Unde oportet
quod tota materia sit vestita forma corporeitatis; et ideo si aliquid est incorporeum,
oportet esse immateriale.

Torna all'inizio