Paulus Camaldulensis: Donatus

Pag 132


Da praepositiones casus ablativi. A, ab, abs, cum, coram, clam, de,
e, ex, pro, prae, palam, sine, absque, tenus.
Da utriusque casus praepositiones. In, sub, super et subter.
Nota. De 'in' praepositione quot diversitates habet diligenter notari
debet. 'In' namque cum diuturnitatem temporis significat, accusativo
casui servit, ut est: Veritas domini manet in aeternum , Iusti autem
in perpetuum vivent
; quando interminatam infinitatem demonstrat,
similiter accusativo iungi desiderat, ut est: In longa tempora prophetat.
Item cum ad 'in' 'usque' subauditur, accusativo casui iungitur,
unde dicitur: Potens est depositum meum servare in illum diem. Ponitur
'in' pro 'iuxta' et tunc accusativum requirit, sicut legimus: In hunc
modum
(hoc est iuxta hunc modum) contendebant coram rege . 'In'
etiam 'secundum' significat <et tunc> accusativum habet, unde est: Misit
ad Ezechiam in haec verba
(scilicet secundum haec verba). Similiter
'in' quando ponitur pro 'per', accusativo servit, quemadmodum legimus:
Aperite mihi portas iustitiae, ingressus in eas (hoc est per eas)
confitebor domino . 'In' si pro 'super' ponitur, accusativo iungitur, ut
'Ambrosius in Lucam', 'Augustinus in Iohannem'. Quotiens homo in
aliquo loco vel in urbe vel in campo est, nequaquam per accusativum
dici debet, sed per ablativum, ut 'currit in civitate vel in campo', quia
non de uno loco fit in alterum motio, sed <in> ipso decurritur loco.
'In' quando pro 'inter' ponitur, casum ablativum requirit, ut est: Propheta
magnus surrexit in nobis
(videlicet inter nos). 'In' si pro 'intra'
ponitur, ablativo iungitur, sicut legitur: Nec conclusisti me in manibus
inimicis.
'In' quando pro 'super' invenitur, ablativo iungitur, ut
est: Posuisti, Domine, in capite eius coronam . Invenitur autem, cum
pro 'super' ponitur, 'in' multotiens accusativo servire, sicut scriptum

Torna all'inizio