Gorus Aretinus: Regulae ortographie per alphabetum compilate

Pag 149


est supra. Nota contra quod mutatur in /b/, ut in hoc verbo sibilo, nam dicebant antiqui sifilo, unde dicitur: F si consequitur tunc in /f/ sillaba finit. F- sit /b/ dicito nunc sibilo sifilo quondam .
21. G – De hac litera /g/ primo videndum est quod ipsa tenet sonum suum sequentibus /e/ vel /i/ ut gemma, ginagium. Sed sequentibus aliis literis mutat sonum, ut gallus, gula. Secundo scire debemus quod ipsa sillaba non finit nisi sequens incipiat ab eadem, ut fuggero, aggero. Unde dicitur: Si /g/ non sequitur nec in /g/ sillaba finitur . Tertio sciendum quod ipsa mutatur in /s/ in /x/ in /ct/ ut spargo-si, mergo-si; rego-xi, frigo-xi; ago-actus, lego-lectus; unde dicitur: G mutatur in /s/ et in /x/ similis accipe /ct. Quarto sciendum quod /n/ principalis sillaba recipit /s/ per prothesis ut natus-gnatus; notus-gnotus, unde ignotus, nosco-cognosco, navus-gnavus; narus, gnarus-ignarus. Sed quidam dicunt quod /g/ est de integritate talis dictionis, secundum quosdam si tales dictiones componantur cum /in, ut ignarus, /n/ non mutatur in /g/ hoc abiicitur. Similiter si nosco componatur cum /ad/, dicendum secundum eos quod d/ non mutatur in /g/ sed abiicitur, ut agnosco, ex quo patet qualiter predicte dictiones sint scribende, unde dicitur: Que tamen aufertur /n/ g quoque perveniente, aut in eam transit quod per cognosco probatur .
22. H – Ut incepto procedatur ordine dicendum est de /h/, sed quia ipsa non est litera, sed accidens litere est videndum que et quot sint accidentia litere, secundum quia non sit litera, demum aliqua sunt videnda de ipsa que conferet ad cognitionem recte scripture. De primo sciendum est quod cum unaquaque formalis essentia habent operationem primam et communem et litera sit quedam essentia, ideo habebit operationem primam et communem. Prima vero operatio litere est per se facere sillabam vel cum alio. Per se et non semper, ut vocales, cum alio, ut consonantes. Comunis operatio sive accidens litere est quincuplex, scilicet tempus, spiritus, cognatio, mutatio et ordo. 23. Tempus nihil aliud est quam literam posse produci vel breviari.
Spiritus sive aspiratio nihil aliud est quam literam suscipere sonum in principio vel in fine, ut postea dicetur.
Cognatio, que est tertium accidens commune litere, nihil est aliud quam literam posse habere convenientiam in sono aspirationis ipsius /h/ et sic dicendum est quod /c/ non aspiratum convenit cum /c/ aspirato, ut coram / et chorus, et similiter de /t/ ut totus et thorus. Mutatio literarum nihil aliud est quam unam literam poni pro altera; sicut dicimus /a/ mutatur in /i/, ut habeo,

Torna all'inizio