sit, dico creare et generare dici dualiter. Nam creare dicitur de nichilo
aliquid facere, vel de aliquo in aliquid facere. Similiter et generare de
aliquo in aliud facere, vel factum in melius conmutare. De his loquantur
exempla. De nichilo aliquid facere, ut «in principio creavit Deus celum
et terram», ex nichilo. De aliquo in aliquid facere, ut «de limo terre
formavit hominem», de incorporeo fecit hominem interiorem «ad
imaginem et similitudinem suam». Et hoc est enim unum genus generationis,
quando de aliqua sementive rationis causa occulta, quasi de
virtute in natura rerum absconsa, que grece dicitur dynamis, per operationem
intelligibilem, que grece dicitur enargia, de aliquo fit aliud, ut
de substantia incorporea, que est in rerum natura velata, Dei potentis
ad nutum fit anima. De hac generatione ait Boetius: «Generatio est
ingressio in substantiam», id est substantialem formam, ut cum anima
de sua incorporalitate ingreditur in substantialem naturam, ut sit spiritus
et post sit anima et inde sit hec anima, puta Petri vel alterius. Hanc autem
generationem, qua generatur anima, operatur tota Trinitas. Sed quia
spiritus hominis nondum dicitur vita secundum theologicam eminentiam,
nisi quando ex aqua et Spiritu Sancto regeneratur, secundum hanc
acceptionem ait sanctus Dionisius quod generans vitam toti divinitati
congruit. Anima enim, tametsi corpori mox ut infunditur nimio ipsum
appetitu naturaliter vivificet, unde vita et est et nominatur, ex quo appetitu
ut dicit Augustinus vasis labem quod vegetare concupiscit peccati
videlicet originalis labe noxam incurrit, vite tamen appellatione theologica
maiestas eam dedignatur, donec lavacro salutari regeneratur. Tota
igitur Trinitas est vitam generans, et hoc causale vitam generans est
unum de coniunctis nominationibus dealis divinitatis.
Adhuc tamen dubitas de eo quod dicitur causalis denominatio.
Sed scire oportet, quod id quod in logica dicitur denominativum, id
est de nomine alicuius proprietatis natum -ut hoc nomen bonum ex
bonitate, benignum ex benignitate, album ex albedine, homo ab humanitate
homini est inditum- hoc in theologia dicitur causale vel causativum,
id est de aliqua causa, hoc est de aliqua proprietate natum et
impositum. Sed iterum ais, quia generans vitam, hec vox non possit
esse causalis denominatio, quia est oratio, et nulla oratio nomen est.
Ad quod dicitur, quod nulla oratio nomen est, nec causale nomen nec
aliud, sed id quod est oratio, id est ipsa materia vocis, nomen est, non
tamen oratio nomen est. Ast his omis[s]is ad seriem redeundum.
|
|