Dantes Alagherii: De vulgari eloquentia

Pag 57


reddunt, in qua superfluum esse constat habitudinem querere. Sic
proinde restat circa rithimos mixtos debere insisti.
4. Et primo sciendum est quod in hoc amplissimam sibi licentiam
fere omnes assumunt, et ex hoc maxime totius armonie
dulcedo intenditur.
5. Sunt etenim quidam qui non omnes quandoque desinentias
carminum rithimantur in eadem stantia, sed easdem repetunt
sive rithimantur in aliis, sicut fuit Gottus Mantuanus, qui suas
multas et bonas cantiones nobis oretenus intimavit. Hic semper
in stantia unum carmen incomitatum texebat, quod clavem
vocabat; et sicut de uno licet, licet etiam de duobus, et forte de
pluribus.
6. Quidam alii sunt, et fere omnes cantionum inventores, qui
nullum in stantia carmen incomitatum relinquunt quin sibi
rithimi concrepantiam reddant, vel unius vel plurium.
7. Et quidam diversos faciunt esse rithimos eorum que post diesim
carmina sunt a rithimis eorum que sunt ante; quidam vero non
sic, sed desinentias anterioris stantie inter postera carmina
referentes intexunt. Sepissime tamen hoc fit in desinentia primi
posteriorum, quam plerique rithimantur ei que est priorum
posterioris; quod non aliud esse videtur quam quedam ipsius
stantie. concatenatio pulcra.
8. De rithimorum quoque habitudine, prout sunt in fronte vel in
cauda, videtur omnis optata licentia concedenda; pulcerrime
tamen se habent ultimorum carminum desinentie si cum
rithimo in silentium cadant.
9. In pedibus vero cavendum est; et habitudinem quandam
servatam esse invenimus. Et, discretionem facientes, dicimus
quod pes vel pari vel impari metro completur; et utrobique
comitata et incomitata desinentia esse potest; nam in pari

Torna all'inizio