Valla Laurentius: De falso credita et ementita Constantini donatione

Pag 116


quam indignam imperio ducebant, ferro grassati sunt
in ultionem contumelie, in tutelam occupate dominationis,
in contemptum religionis nostre, in ipsum
etiam posteritatis exemplum? Omnino eorum, qui victi
sunt, nemo fugam cepit, nemo latuit, nemo timuit?
O admirabilem casum! Imperium Romanum tantis laboribus,
tanto cruore partum tam placide, tam quiete
a christianis sacerdotibus vel partum est vel amissum,
ut nulius cruor, nullum bellum, nulla querela intercesserit,
et (quod non minus admirari debeas) per quos
hoc gestum sit, quo tempore, quomodo, quandiu prorsus
ignotum. Putes in silvis inter arbores regnasse Silvestrum,
non Rome et inter homines, et ab hibernis
imbribus frigoribusque, non ab hominibus eiectum.
Quis non habet cognitum, qui paulo plura lectitarit,
quot reges Rome, quot consules, quot dictatores, quot
tribuni plebis, quot censores, quot ediles creati fuerint?
Nemoque ex tanta hominum copia, ex tanta vetustate
nos fugit. Scimus item, quot Atheniensium duces,
quot Thebanorum, quot Lacedemoniorum extiterint,
pugnas eorum terrestres navalesque universas tenemus;
non ignoramus, qui reges Persarum, Medorum,
Chaldeorum, Hebreorum fuerint aliorumque
plurimorum, et quomodo horum quisque aut acceperit
regnum aut tenuerit aut perdiderit aut recuperaverit:
Romanum autem sive Silvestrianum imperium, qua
ratione inceperit aut qua desierit, quando, per quos, in
ipsa quoque urbe nescitur. Interrogo: num quos harum
rerum testes auctoresque proferre possitis? Nullos, respondetis:
et non pudet vos, non tam homines quam
pecudes, dicere verisimile esse possedisse Silvestrum?

Torna all'inizio