Paulus Camaldulensis: Introductiones dictandi

Pag 86


qua bestiis homines praesunt, facile perpendi ualet.
Hanc uero loquendi scientiam priuatis et publicis rebus utilissimam,
qua possidentibus eam laus, honor, diuitiae, dignitas,
confluunt; qua suis et communibus rationibus certissimum
tutissimumque praesidium comparatur, tribus prosaici dictaminis
causis consequi poterimus, scilicet arte, imitatione,
exercitatione.
2. De arte generaliter, quomodo sit in omnibus necessaria
et quae sit ars dictandi.

Ars animos frangit, ars firmas construit urbes,
Arte cadunt turres, arte leuatur onus;
Et piscis liquidis deprehenditur arte sub undis
Et pedibus siccis per mare currit homo.
Cun<c>tarum rerum prudentia discitur arte;
Arsque uigil magnas saepe ministrat opes.
Et rebus cunctis mundo uel tempore partis
Jam solet ars dominum saepe iuuare suum.
Ars uero dictandi uocari non sine merito ualet doctrina,
quae dat certam uiam rationemque dicendi.
3. De imitatione.
Imitatio est, qua compellimur diligenti ratione, ut aliquorum
similes in dicendo ualeamus fieri. Hinc namque
praecipit Oratius:
Respicere exemplar uitae morumque iubebo
doctum imitatorem et uiuas hinc ducere uoces.
4. De exercitatione, quid sit.
Exercitatio est consuetudo dictandi et assiduus usus dicendi,
quem pene<s> arbitrium est et ius et norma loquendi.
Narrabit nullus qua<n>tum res adiuuat usus;
Vsus enim docuit quod sapit omnis homo.
5. De prosa, quid sit et unde dicatur et quare sit inuenta.
Vobis itaque notitiam prosaici dictaminis habere cupientibus

1



5




10




15




20




25




30

Torna all'inizio