Pag 578

Francorum regum imperiali sublimatus est dignitate. Hic offerens beato Petro multa
donaria, restaurans antiquitus facta privilegia, legem sancivit in posterum in hunc
modum continentem: In electione Romanorum pontificum neque servus neque liber ad
hoc venire presumat, ut illis Romanis, quos ad hanc electionem per constitutionem
sanctorum patrum antiqua admisit consuetudo, aliquod faciat impedimentum. Quod
si quis contra hanc nostram constitutionem presumpserit, exilio tradatur; insuper
etiam, ut nullus missorum nostrorum cuiusque inpeditionis argumentum componere in
prefata electione audeat, prohibemus .
Post cuius obitum per multa succedentium temporum curricula usque ad pestifera
Lotharii tempora qui ab eo suscepere originem, decentissime gubernavere imperium.
Quod si quis studiosus voluerit cognoscere, legat leges ab eis promulgatas,
videat sepulturas martirum auro gemmisque decoratas basilicasque eorum mira pulcritudine
exornatas, monasteria quoque religiosa utriusque sexus ab eis constituta, cohabitacula
clericorum regulariter viventium ab eisdem primitus ordinata: et per reliquias,
quę nostris supersunt temporibus, satis poterit advertere, quam christianissimi quamque
Deo amabiles extitere. Leges vero ab eis promulgatę heę sunt:
Ex edictis Karoli et Ludoici imperatorum: Sacrorum canonum non ignari, ut in
Dei nomine sancta ęcclesia suo liberius potiatur honore, assensum ęcclesiastico ordini
prebemus, ut scilicet [episcopi] per electionem cleri et populi secundum statuta canonum
de propria diocesi, remota personarum et munerum acceptione, ob vitę meritum et sapientię
donum eligantur, ut exemplo et verbo sibi subiectis usquequaque prodesse valeant .
Item constitutio K[aroli] imperatoris: Volumus atque precipimus, ut omnes nostrę ditioni
auxiliante Deo subiecti, tam Romani quam Franci, Alamanni, Bauguerii, Saxones,
Lothoringi, Rixones, Galli, Burgundiones, Brittones, Longobardi, Guascones, Beneventani,
Gothi, Hyspani ceterique omnes subiecti nobis, quocunque legis vinculo constricti
vel consuetudinario more connexi, hanc sententiam, quam ex sexto decimo Theodosii
imperatoris libro, capitulo videlicet XI, ad interrogata Ablavii ducis, quam illis et
omnibus prescriptam misimus et intra nostra capitula pro lege tenendam consultu
omnium nostrorum fidelium posuimus, lege cuncti perpetua teneant: ut quicunque
litem habens, sive [possessor sive] petitor fuerit, vel in initio litis vel decursis temporum
curriculis sive cum negocium perhoratur, sive cum iam ceperit promi sententia, si
iudicium elegerit sacrosanctę legis antistitis, ilico sine aliqua dubitatione, etiamsi
alia pars refragatur, ad episcoporum iudicium cum sermone litigantium dirigatur