Solutio III
Ad tertiam quaestionem de aliis partibus quas philosophus graecus ponit dicendum
est, quod accipiuntur eodem modo sicut partes Tullii, nisi quod clementiam
omittit. Continentiam enim ponit, et videtur eam accipere sicut Philosophus;
unde dicit, quod continentia est habitus invictus a delectatione. Sed
modestiam in multa dividit secundum diversa exteriora in quibus oportet hominem
modum imponere. Exteriora enim in quibus modestia modum imponit, sunt
tria. Primum est collocutiones ad eos quibus convivimus; et in his ponit modum
austeritas cuius definitio in obiiciendo supra posita est. Secundum est bona
exteriora, ut vestes, equi, et huiusmodi, et in his ponit modum «humilitas» quantum
ad quantitatem in usu; unde secundum ipsum, humilitas est «habitus non
superabundans in sumptibus et praeparationibus»; sed «simplicitas» quantum
ad modum quaerendi, quae secundum ipsum est «habitus contentus his quae
contingunt, non enim multum solicitus est de talibus». Tertium est actiones propriae
quae ad corpus pertinent; et in his ponit modum quantum ad agentem
«ornatus», qui secundum ipsum est «scientia circa decens in motu et habitudine»:
quantum autem ad exteriora, quae consideranda sunt ut debito tempore, et
loco, et huiusmodi, «ordinatio», quae secundum ipsum est experientia separationis
et discretionis actuum, ut sciat loqui verum in tempore suo; quantum vero ad
instrumenta, vel auxilia quibus indigemus ad actionem, «est per se sufficientia»,
quae secundum ipsum est «habitus contentus quibus oportet».
AD OBIECTA
Ad primum ergo dicendum, quod austeritas, secundum quod ponitur virtus, non
omnino aufert delectationem quae est in colloquiis, sed aufert superabundantiam
in illa. Et quia maior difficultas accidit in abstinendo ab his, ideo a defectu
haec virtus nomen accepit.
Ad secundum dicendum, quod superbus, inquantum se superextendit ad ea quae
sunt supra ipsum, sic habet aliquid de modo audacis; et ideo reducitur aliquo
modo ad vitia opposita fortitudini; quamvis proprie loquendo, secundum quod
communiter de superbia loquimur, magis sit excessus magnanimitatis.
Humilitas autem, inquantum diminutio est, habet aliquid de modo temperantiae;
et ideo ad ipsam reducitur sicut pars potentialis.
Ad tertium dicendum, quod differentia humilitatis et per se sufficientiae patet ex
his quae dicta sunt.
|
|