: Precepta prosaici dictaminis secundum Tullium

105


Subrelatio est oratio superans veritatem alicuius , ut superius
dictum est.
Intellectio est, cum a toto pars vel a parte totum intellegitur, ut
supra signatum est.
Possunt quoque et alii colores in unius manerie convenienter
aptari: Denominatio, translatio.
Denominatio est, que a rebus propinquis et finitimis trahit orationem,
ut si quis pro pane Cererem et, pro vino Bachum, pro bello Martem,
pro mari Neptunum, pro luxuria Venerem et similia poneret,
cuius exemplum, quia in propatulo est, non est necessarium annotare.
Translatio est, cum aliquid verbum urbanitatis causa in aliam rem
transfertur, ut si quis vult dicere de muliere aliqua, quod luxuriosa
sit, dicat sic : "Cuius facies cottidianis nuptiis delectatur vel,
quam Veneris et Latore pulcritudo delectat". In hac quoque narrativa
sive pronuntiativa epistola cuncti fere colores aptari possunt,
qui facile erunt dictandi, si eos ponere in epistolarum tractatibus
usus adiuvabit.
Exemplum deprecative.
"Domno suo atque patri scilicet amantissimo V.. nimia
modestie discretione composito B. quicquid in utroque
seculo felicius ac perpetue subiectionis reverentiam.
O pater, immeritam cur sic consurgis in iram; cur diuturne
meos sic vis renovare dolores? Solamen cunctis fert litera
missa parentum, sed. mihi tristitiam semper tua litera confert.
Si a tuo nutu vel precepto domi demorans sequestratus essem,
si dictis vel actibus tuis aliquatenus obviassem, equum quidem
fore iudicarem me sic debere a paterna benedictione seiungi,
a patria largitate et hereditate separari et maledictionis obstaculo
alligari cunctisque, quibus me arguis, dignissime repulsum

Torna all'inizio