Ad secundum dicendum, quod cum dilectio Dei bonitatem creaturae causet,
secundum diversos gradus bonitatis in creaturis, diversimode Deus aliqua diligere
dicitur, nulla diversitate in ipso intellecta; unde et diligere omnes creaturas
dicitur, secundum quod bonum naturae omnibus tradit: sed illa est simpliciter
et perfecta dilectio, quasi amicitiae similis, qua non tantum diligit creaturam
sicut artifex opus, sed etiam quadam amicabili societate, sicut amicus amicum,
inquantum trahit eos in societatem suae fruitionis, ut in hoc eorum sit gloria
et beatitudo quo Deus beatus est: et haec est dilectio qua sanctos diligit,
quae antonomastice dilectio dicitur; et ideo etiam effectus huiusmodi electionis
antonomastice gratia vocatur: quamvis et omnes naturales bonitates gratiae
dici possunt, quia gratis a Deo dantur.
Ad tertium dicendum, quod si finis hominis non esset altior fine ad quem perveniunt
ceterae creaturae, sequeretur quod homo imperfectior aliis esset, si finem
suum per naturam suam consequi non posset, quod cetera possunt. Sed quia
finis ad quem homo pertingit, excellentior est omni fine quem creaturae aliae
consequuntur, et omnem facultatem naturae excedit, hoc ipso quod homo talem
finem consequi potest, licet non per se, sed aliquibus auxiliis divinitus collatis,
invenitur ceteris dignior, sicut ille qui perfectam sanitatem consequitur multis
exercitiis, melioris naturae est quam ille qui non nisi modicam sanitatem pauco
exercitio consequitur, ut in 2 Caeli et Mundi dicitur.
Ad quartum dicendum, quod creare et recreare effective Dei est: unde sicut
creando, formam substantialem rei confert per quam in esse naturali subsistit;
ita etiam recreando, formam gratiae confert, per quam in esse gratiae permanet:
non enim potest intelligi quod aliquis sit agens nisi aliquid in effectu suo
faciat, vel formam aliquam inducat, vel substantialem, vel accidentalem; unde
gratia dicitur recreare formaliter; sed Deus effective.
Ad quintum dicendum, quod anima quodammodo similiter se habet ad corpus
ut Deus ad animam, et quodammodo dissimiliter. In hoc enim similitudo tenet
quod utrumque rationem causae efficientis habet, sed in hoc differt quod anima
est etiam causa formalis corporis; unde immediate corpus vivificat; cum inter
materiam et formam non sit aliquid medium, ut in 8 Metaph.
Philosophus dicit. Deus autem non est forma animae, nisi exemplaris; unde
oportet quod mediante aliqua forma, in esse gratuito eam vivificet.
|
|