Thomas Aquinas: Scriptum super Libros Sententiarum, III

vol. 5, p. 40


per generationem communicabilis est; bonum autem cuiuslibet naturae creatae
et in se infinitum est, et finitur secundum quod consideratur in uno supposito
determinato: et ideo cum actus sint suppositorum, non potest esse ut operatio
alicuius creaturae valeat tantum quantum est totum bonum naturae humanae,
ut possit esse digna satisfactio pro eius reparatione.
Tertia est, quia, ut in 2 lib., dist. 19, quaest. 1, art. 4, dictum est, humana natura
in prima sua conditione accepit quaedam per quae supra statum suis principiis
congruentem elevabatur, sicut immortalitatem quamdam, quae erat gratiae,
non naturae, et alia huiusmodi sibi ex pura liberalitate divina collata, quae per
peccatum amisit. Unde eam reparare erat ad gradum superiorem ipsam elevare,
in quo prius condita fuerat. Non est autem possibile elevare aliquam naturam
ad gradum superiorem nisi ei qui naturas condidit, et earum gradus ordinavit:
et ideo soli Deo possibile fuit naturam humanam reparare.
ARTICULUS 3
Utrum si homo non peccasset, Deus fuisset incarnatus
Ad tertium sic proceditur.
1. VIDETUR quod si homo non peccasset, Deus incarnatus fuisset. Ut enim dicitur
Deuter. 32, 4, «Dei perfecta sunt opera». Sed perfectio non potest esse, nisi
ultimum principio coniungatur, ut sic quasi quidam circulus concludatur, et
alterius additio fieri non possit. Cum ergo ipse Deus sit primum, et homo sit
ultima creaturarum, decuit ad perfectionem universi ut, etiamsi homo non peccasset,
Deus homo fieret.
2. Praeterea, «Humilitas est perfecta virtus», ut dicitur in Glossa super Matth. 3, 15
super illud: «Sic decet nos implere omnem iustitiam». Sed omnis perfectio Deo
attribuenda est. Ergo ipse perfectissimam humilitatem habet. Perfectissimus autem
gradus humilitatis est ut aliquis se inferiori vel coniungat vel subiiciat. Ergo
decuisset ut Deus aliquam creaturam assumeret, etiamsi homo non peccasset.
3. Item, Rom. 1, 20: «Invisibilia Dei, per ea quae facta sunt, intellecta conspiciuntur».
Sed potentia et sapientia et bonitas Dei sunt infinita. Ergo decuit,
etiamsi homo non peccasset, ut in aliquo effectu manifestarentur. Sed potentia
infinita non manifestatur nisi per effectum infinitum, nec sapientia infinita nisi
per decorem infinitum, nec bonitas infinita nisi per communicationem infinitam.
Cum ergo nulla creatura sit infinita, nec in ea sit infinitus decor resultans
ex forma et proportione partium, nec iterum aliqua creatura communicationem
boni infiniti recipiat; videtur quod etiam decuit, homine non peccante, uniri
Deum homini, ut ex parte hominis ratio effectus esset, et ex parte Dei infinitas,
et ex coniunctione divinae naturae ad creaturam infinitus decor resplenderet, et
infinitum bonum ipsi naturae humanae communicaretur, scilicet persona
increata quae in ea subsisteret.

Torna all'inizio