Boncompagnus de Signa: Ysagoge

52


43 Item virtus est vitare yatus vocalium et sillabarum nisi punctus
intercidat suspensivus. Yatus vocalium est quando aliqua dictio
desinit in vocalem, et sequens dictio incipiat ab eadem vocali, ut «a
tuo ordine tuum». Yatus sillabarum est quando aliqua dictio desinit
in aliquam sillabam et sequens dictio incipiat ab eadem sillaba; ut
«colligimus mustum». Et nota quod yatus sillabarum procedit ab
istis tribus litteris c, r, s, sillabarum ut ca ca, ro ro, sis sis. Unde dico
quod ubi potes vitare vita quia potes quandoque per mutationem
unius dictionis, sed in tali loco numquam potest vitari, ut
«sacrosancte Romane ecclesie». Et ita vita yatum ut sensus
locutionis non reddatur obscurus quia melius est facere yatum
quam dictamen intricatum.
44 Item virtus est unam dictionem non ponere bis vel ter in aliqua
clausula quia dictator in verbis inveniendis nimium videretur
mendicus. Item virtus est non ponere duas dictiones, vel tres, vel
quatuor que incipiant ab una sillaba ut «volo vobis voluntas». Item
virtus est consonantiam vitare quia cum rithimis et versibus prosa
nullam habet affinitatem: non clauditur prosa sub numero pedum
et consonantia sillabarum.
45 Item si oportet te sententiam alicuius metri in epistolam ponere
metrum redigas in prosam, ut in hoc exemplo «non minor est virtus
quam querere parta tueri», sic resolve in prosam; «non est minor
probitas retinere acquisita quam acquirere plura».
46 Consonantia enim est quando aliqua dictio desinit in aliquam
sillabam in fine distinctionis, et ultima dictio alterius distinctionis
desinit in eandem' sillabam cum precedente vocali, ut «Miror de
vobis plurimum quoniam me amastis. Quare quod vobis petii michi
non legastis?»
47 Et nota quod semper in fine clausule debes ponere unam
dictionem trissillabam vel tetrasillabam cuius penultima
pronuntietur acuto acentu, vel .ii. dictiones bissillabas et ante illas
pone unam dictionem dactilicam ad faciendum pulcrum cursum:

Torna all'inizio