Thomas Aquinas: Scriptum super Libros Sententiarum, III

vol. 6, p. 834


ARTICULUS 3
Utrum vita activa consistat tantum in his quae sunt ad alterum
Ad tertium sic proceditur.
1. VIDETUR quod activa vita non consistat principaliter in his quae ad alterum
sunt. Vita enim activa ordinatur ad contemplativam, inquantum disponit hominem
ad contemplationis actum. Sed per virtutes quae ordinant hominem in seipso,
maxime disponitur homo ad contemplationem, sicut per castitatem, ut
dicit Commentator in 7 Physic. Ergo vita activa praecipue consistit in
his quae sunt hominis ad seipsum.
2. Praeterea, vita contemplativa principaliter consistit in contemplatione eius
quod maxime diligitur. Ergo et vita activa similiter. Sed homo magis debet seipsum
diligere quam alios in his quae virtutis sunt, ut supra, dist. 29, qu. 1, art. 5,
dictum est. Ergo et vita activa magis consistit in hoc quod homo seipsum ordinet
quam aliis intendat.
3. Praeterea, in his praecipue videtur consistere activa vita in quibus a contemplativa
dividitur. Sed in his quae ad alium sunt etiam contemplativa communicat:
quia ad eamdem vitam pertinere videtur contemplari et contemplata docere.
In passionibus autem propriis moderandis non communicat activa vita cum
contemplativa. Ergo activa vita praecipue consistit in his quae sunt ad seipsum.
SED CONTRA, Isidorus in lib. Differentiarum: «Activa vita est quae
in operibus iustitiae et proximi utilitate versatur». Sed utrumque istorum ad
alterum pertinere videtur. Ergo in his quae ad alterum sunt, praecipue vita activa
consistit.
Praeterea, vita activa fecunda dicitur; unde per Liam significatur. Sed fecunditas
ista non consistit nisi in operationibus quae fiunt ad alios. Ergo vita activa
in his praecipue consistit.
Quaestiuncula II
1. Ulterius. VIDETUR quod cognitio nullo modo ad activam pertineat. Sicut enim
se habet vita contemplativa ad cognitionem, ita se habet vita activa ad actionem.
Ergo proportionalitate transversa, sicut se habet vita contemplativa ad
actionem, ita se habet vita activa ad cognitionem. Sed nihil actionis ad contemplativam
vitam pertinet. Ergo nihil cognitionis pertinet ad activam.
2. Praeterea, vita activa consistit totaliter in operationibus virtutum moralium,
ad quas scire parum vel nihil confert, ut Philosophus dicit in 2 Ethic. Ergo
videtur quod ad activam nihil cognitionis pertineat.

Torna all'inizio