Pag 133

composito. Cum itaque ignoramus lego, utrum prima longa sit
uel breuis, recurrere debemus ad eius compositum perlego,
et sicut in composito reperitur, sic in simplici iudicabitur. Licet
in aliquantis hoc fallat; nam cum di < ci > mus nubo, nu
siquidem longa est, in compositione uero pronuba et innuba
breuiatur.
14. De dim < in > utione. Diminutione quoque syllaba < s >
cognoscemus, cum dictionem, quae tetrasyllaba uel
polisyllaba fuerit, sic diminuemus, donec ipsa syllaba de qua
dubitatur paenultima fuerit, ut significatio. Ecce ca antepaenultima
hic est et, si dubitatur utrum longa
uel breuis sit, recurrendum est ad participium a quo uenit, correpta
i et assumpta o in genit < iu > o, ut signif < i > catus significati
significatio; et quanta in participio iudicatur, tanta
in eius deriuatiuo monstrabitur.
15. De uocali ante alteram uocalem. Vocali ante alteram
uocalem cognoscitur syllaba, ut b < e > atus. Vocalis enim ante
alteram uocalem in Latinis dictionibus corripitur, praeter fio
uerbum quando est bisyllabum, et praeter genitiuos et datiuos
quintae declinationis, ut diei, ex quibus excipitur rei
spei fidei, et exceptis genitiuis quorundam nominum seu
pronominum in ius desinentium, qui indifferenter ponuntur,
ut unius illius, ex quibus excipitur alterius, qui semper
breuiatur, et alius, qui semper producitur.
16. Quaestio. Quare alterius semper breuiatur et alius
semper producitur?
Solutio. Quia in talibus nominibus seu pronominibus
genitiuus solet superare nominatiuum una syllaba, ut unus
unius, ille illius; alterius autem duabus syllabis suum nominatiuum
superauit, unde merito quod in syllabis plus habuit,
in productione perdidit et alius, quod in syllabis habere
non ualuit, in longitudine acquisiuit.
17. De accento. Accentus etiam in cognoscendis syllabis
satis mo < n > stratur utilis.