Sicardus Cremonensis: Chronica universalis

Pag 146


Teodolinga matre successit; et tunc fuerunt ecclesie restitute. Cumque regnasset Adaloald
an[nis] X et mente insaniret, a Longobardis eiectus est, et Arioald substitutus est quintus decimus
rex eorum, qui regnavit an[nis] XII. Circa hec tempora fuit sanctus Columbanus, qui cenobium
edificavit in Bobio. Post Arioald regnavit Rotharus sextus decimus rex eorum, qui
fuit fortis et iustus, sed Arrianus. Et tunc fere in qualibet civitate duo erant episcopi, unus
catholicus et alius Arrianus. Codicem conposuit legum, qui Longobarda vocatur. Anno
LXVII. ab ingressu Longobardorum in Italiam multa subiugavit, et cum regnasset
an[nis] XVI, regnum Rodoald filio dereliquit, qui fuit septimus decimus rex eorum et
regnavit an[nis] V. Cuius uxor Godiperga ecclesiam sancti Iohannis aput Ticinum construxit.
Interim Simsebutus princeps Gothorum multas in Yspania urbes sibi subiecit et Iudeos sui
regni ad fidem Christi convertit. His temporibus Deusdedit Bonifatio pape successit et
constituit, ut secunda missa celebretur in clero, et legem posuit, ut nulla mulier filium de fonte
levaret aut ad aliquod sacramentum teneret. Post quem alius Bonifatius, qui constituit,
quod nullus trahatur de ecclesia aut aliquid inde rapiat, et quod acolitus reliquias levare
non audeat. Post quem Honorius, qui clerum erudivit et instituit letanias sabbatis procedere a
Sancto Apolinare ad Sanctum Petrum. Post Severinus; post Iohannes, qui distractis ecclesie
thesauris multa milia hominum per Ystriam et Dalmatiam a barbarorum dominio liberavit. Post
quem Theodorus, qui librum penitentialem conposuit. Eraclio successit Eraclones filius eius,
qui regnavit an[nis] II. Deinde frater eius Constantinus men[sibus] VI. Cui successit filius
equivocus, Constans etiam nominatus.
Anno Domini DCXLVIIII. Constantinus, qui et Constans, aput Constantinopolim
regnavit an[nis] XXVII, qui fuit hereticus. Cuius temporibus Martinus Rome sedit
episcopus, quem missarum sollemnia celebrantem spatarius quidam occidere voluit, sed
percussus aorisia videre non potuit eum. Demum Constantinus eum misit in exilium, ubi
migravit ad Dominum et miraculis coruscavit. Cui successit Eugenius, canonum scientia
plurimum eruditus. Et post hunc Vitalianus, qui cantum conposuit, quo hodie Romani utuntur.
Huius Constantini temporibus regina Persarum nomine Cesara privato habitu Constantinopolim
venit et baptismum, quem desiderabat, accepit; quam augusta de fonte levavit. Quod audiens
rex Persarum legatos ad augustum pro uxore direxit; legati reginam petunt. Imperator se reginam
ignorare fatetur, sed mulierem noviter baptizatam ostendit; quam legati cognoscentes
venerantur; supplicant, ut revertatur. Que respondit: “Nunciate regi vestro, nisi crediderit
in Christum, me ulterius consortem habere non poterit”. Quid plura? Rex cum LX milibus
hominum Constantinopolim venit et cum omnibus baptizatur, ab augusto de fonte levatus; cum
uxore remittitur honoratus. Aput Longobardos regnavit Aripertus XVIIIus rex
eorum, qui successit Rodoald, et condidit oraculum sancti Salvatoris aput Ticinum; et cum
regnasset an[nis] VIII, regnum duobus filiis Bertharith et Gondiperto reliquit. Gondipertus Ticini,
Bertharith sedit Mediolani. Sed Grimoald dux Beneventanus Gondipertum fraudulenter
occidit; quo audito fugit Bertharith Mediolanensis. Et sic Grimoald regnavit nonus decimus
rex eorum; qui Francos in Ytaliam venientes multa cede prostravit iuxta civitatem
Astensem. Constantinus igitur, ut Italiam a Longobardorum manibus eriperet, Athenas venit
et mare transiens Tarentum applicuit et quendam heremitam consuluit, si gentem Longobardorum

1



5




10




15




20




25




30




35




40
Torna all'inizio