<plusquamperfectum>. Amabo cuius temporis? Futuri. Quare?
Quia futurum.
Quid est tempus? Rerum mirabilium transitus. Tempus unde dicitur?
A temperando
De te<m>poribus. Quot sunt tempora in declinatione verborum?
Quinque: praesens, praeteritum imperfectum, perfectum, plusquamperfectum
et futurum.
Quaestio. Cur autem posuimus praesens tempus primum et non
per ordinem, ut prius praeteritum ac deinde praesens posuissemus?
Solutio. Ideo nempe praesens ante praeteritum posuimus, quia quod
praeteritum est praesens ante fuit et praeteritum non potest esse, nisi
prius praesens fuerit.
De modis
Amo cuius modi? Indicativi. Quare? Quia indicat. Ama cuius modi?
Imperativi. Quare? Quia imperat. Amarem cuius modi? Optativi.
Quare? Quia optat. Amem cuius modi? Subiunctivi. Quare? Quia subiungit.
Amare cuius modi? Infinitivi. Quare? Quia nec personas diffinit
nec numerum.
Quid est modus? Varia inclinatio animi, varios eius affectus demonstrans.
Modus unde dicitur? A moderando. Modi verborum quot
sunt? Quinque: indicativus, imperativus, optativus, subiunctivus et
infinitivus.
Quaestio. Quare taliter ordinati sunt? Solutio. Indicativus quippe
primus ideo ponitur, quia perfectior ceteris est omnibus tam personis
quam temporibus et quia ex ipso omnes modi regulam excipiunt
et derivativa nomina seu verba vel participia ex hoc nascuntur, ut duco
ducens duxi ductus dux.