LXXXIX.
De origine, possessione et significatione quorumdam
verborum.
Item nota quod, si proprium nomen sequitur aliqua determinatio
que sensum habeat vulgaris articuli genitivi, determinatio
debet sequi in ablativo casu, mediante prepositione,
ut «Martinus de Bononia, Petrus de Mutina». Si autem
est appellativum, et vis denotare possessionem, debes ponere
genitivum, ut «Martinus iudex Bononie». Si vis notare
orriginem, tunc cum prepositione ablativus ponatur ut «Martinus
miles de Ferraria, Iohannes iudex de Baçano».
Item nota quod extorquere ad bonum ponitur, ut «quicquid
honoris subiectis inpenditur, in dominorum gratiam
retorquetur»; ad malum quasi semper: nam extorquere , hoc
est ab invito exigere . Item redundare ponitur ad bonum, ut
in decretalibus «Tua legatio ad honorem et commodum sedis
apostolice redundabit»; ad malum sepius et proprius ponitur,
ut «pena redundabit in caput tuum».
C.
Qualiter hoc verbum DUXI cum participio
degenerante in nomen ponatur.
Nota quod hoc verbum «duxi» si ponatur cum participio
desinente in dus degenerante in nomen, quod descendat
a verbo habente constructionem ad accusativum, tunc recte
venit et congrue ponitur. Exemplum: «Duxi vestram gratiam
suppliciter exorandam, rogandam, flagitandam, monendam, deprecandam,
confortandam». Si vero tale participium degenerans
descendat a verbo habente constructionem ad dativum, tunc
hoc verbum «duxi» male et incongrue ponitur cum eodem.
Exemplum: «Duxi vestram gratiam, dilectionem, amicitiam»
|
|