Thomas Aquinas: Scriptum super Libros Sententiarum, III

vol. 5, p. 1148


Solutiones
Solutio I
Respondeo dicendum, quod motus naturalis dicitur cuius principium est natura.
Natura autem dicitur dupliciter: scilicet de forma quae est principium activum
motus, et de materia quae est principium passivum. Secundum hoc igitur dicitur
aliquis motus dupliciter naturalis. Uno modo quia in eo quod movetur est principium
activum motus; et sic corpora gravia et levia moventur naturaliter. Alio
modo quia in eo quod movetur, est dispositio naturalis, per quam aliquid est
mobile ab aliquo movente; et hoc contingit dupliciter. Quia vel inest ista aptitudo
ad hoc quod moveatur ab illo movente cum inclinatione ad contrarium motum,
sicut est in corpore animalis; et tunc motus ille dicitur violentus quantum ad
naturam corporis, inquantum est corpus; naturalis autem quantum ad naturam
corporis, inquantum est animatum, ut dicit Philosophus.
Aut non est aptitudo ad contrarium inclinans, sicut patet in motu caelestium,
quae moventur a substantia separata, et tamen dicuntur moveri naturaliter, ut
dicit Commentator in 1 Caeli et Mund.. Hoc modo motus ascensionis
Christi fuit naturalis: quia cum corpus glorificatum sit omnino subiectum animae,
non potest esse aliqua inclinatio ad contrarium eius quod anima vult;
unde removetur in eo inclinatio gravitatis et levitatis repugnans voluntati, sicut
inclinatio calidi et frigidi, quae est ad mutuam corruptionem.
Quidam autem dicunt, quod fuit etiam motus naturalis ex hoc quod principium
activum fuit in corporis natura, sicut in motu gravium et levium: quia in corpore
glorificato regnat natura caeli empyrei, quae est de compositione corporis
humani: quod est impossibile. Quia si aliquid de caelo empyreo esset pars corporis
nostri, oporteret quod esset commixtum elementis; alias esset distinctum
ab eis, et non esset pars, quia non esset unum, nisi aggregatione. Praeterea, si
esset pars, non inclinaret ad motum rectum sed ad nullum: quia de natura caeli
empyrei non est quod moveatur nisi ad motum circularem qui est naturalis
quintae essentiae.
AD OBIECTA
Ad primum ergo dicendum, quod ferebatur quidem ab Angelis in obsequium
dignitatis, non in adiutorium necessitatis; sicut reges etiam feruntur et
Episcopi: unde non sequitur quod fuerit motus violentus.
Ad secundum dicendum, quod motus ille non est naturalis corpori inquantum
corpus, sed inquantum instrumentum animae glorificatae, per quam tollebatur
inclinatio qualitatum contrariarum ad actiones et motus suos.
Ad tertium dicendum, quod hoc intelligitur de corporibus quamdiu sunt in statu
generationis et corruptionis, et non de corporibus gloriosis.
Ad quartum dicendum, quod ille locus est peregrinus carni inquantum est caro,
non autem inquantum est instrumentum animae gloriosae.

Torna all'inizio