Pag 41

civitatem, quod vix in ea unum nobilem militem dereliquit; populum etiam eius potentissimum
gladio, fame, igne et diversis suppliciis valde attrivit. Nam in una die fere ducentos
Veronenses fecit simul etiam cum ipso carcere igne supposito concremari. Post continua
itaque suspiria et dolores, tandem Veronenses, celitus recepti desideratissima libertate, omni
dilatione postposita, custodes tiranni de custodibus expulerunt, et, apertis carceribus tenebrosis,
cunctos captivos utriusque sexus protinus dimiserunt. Statimque ad comitem Sancti
Bonifacii, Mantue commorantem et ad reliquos suos cives nuncios dirigentes, ut ad suam
redirent patriam, eos amicabiliter hortabantur. At illi post longum exilium natalis dulcedine
soli perfrui cupientes, ad dilectam civitatem letanter et pacifice redierunt. Sublato de medio
discordie amatore, in tota Marchia pax tranquilla et dulcis concordia subito est effecta; sicque
patuit per effectum, quod solus filius perditionis pacem et salutem omnium excludebat. Nam
ut suum dominium augmentare pariter et firmiter ubicumque poterat studiose venenum odii
et dissentionis inter populos effundebat. Suspecta namque tiranno erat dilactatio caritatis;
putabat enim non diu suum dominium permansurum, si cives invicem se amarent.
Congruum duximus in hoc opuscolo nefarii Ecelini breviter exprimere qualitates, ut ex
istorie monumento etiam posteris ad cavendam dolosam astutiam tirannorum et ut neque munimen
et subsidium prebeatur. Nam talium astucia et calliditas detestanda sub pretextu magnanimitatis
et probitatis in exordio sue tirannidis frequenter apud miseros populos occultantur;
sed cum potentie culmen fuerint assecuti, elati potestate, malitiam sibi insitam quam palliaverant
pro potentia obtinenda, affligendo subditos manifestant. Istum quippe modum ad decipiendum
miseros homines tenuit magister scelerum Ecelinus. Dum enim sicut civis in statu
degeret militari, acer quidem erat in hostes erga tantum amicos letus et tractabilis videbatur;
in promissis quoque satis erat fidelis, in proposito stabilis in verbis maturus, in consilio providus
et in omnibus factis suis miles egregius apparebat. Sed postquam Marchie dominium
est adeptus, statura corporis que mediocris fuit, repente in hircum alterum est mutatus; nam
in facie austerus protinus est effectus. Talis namque apparebat in vultu qualis erat in actu;
in modo loquendi terribilis, in incessu superbus, solo in intuitu homines deterrebat. Ab amore
satis abstinuit mulierum; sed viros ab uxoribus separabat et eos cum aliis de facto contrahere
compellebat. Latrones odio habuit et predones, sed illorum supplebat othicium, omnes indifferenter
spoliando pariter et mactando. Valde suspiciosus erat; semper namque in deteriorem
partem facta et verba in deteriorem sententiam exsponebat. Omnino fuit immisericors; crudelitate
namque superavit sevitiam omnium tirannorum. Inimicus erat pacis, et bellorum civilium
sedulus excitator. Callidissimus exactor erat in pecunia congreganda, largus autem
numorum effusor pro militibus conducendis et potentia dilatanda. Spoliator fuit ecclesiarum,
clericorum vero et religiosorum crudelissimus interfector. Prelaturas et prebendas ecclesiarum
ad libitum suum, quibuscumque volebat, ac si esset summus pontifex, conferebat. A fide
namque catholica fuit penitus alienus; ob hoc sicut perfidus hereticus ab ecclesia est damnatus.
Quinquaginta et plus fere milia hominum eius occasione ac iussu, gladio, fame, ac tormentis
crudelissime perierunt. Quandam enim sitim et famem se pati putabat, nisi carnes
civium laniari et sanguinem humanum videret profundi. Inter cetera vero sua nefanda facinora,