Sequitur: REMISSIONEM PECCATORUM.
Hec est decima pars a Simone Cananeo apposita, et est repetendum
' credo remissionem peccatorum omnium ', scilicet originalium
et actualium, mortalium et venialium, quasi credo quod
peccata dimittantur a Deo, in parvulis per sacramenta, in adultis
per gratiam fidei et caritatis, per orationem dominicam, per tunsionem
pectoris, per aque benedicte aspersionem, per eleemosynarum
largitionem, et huiusmodi peccatum a Deo dimitti et ipsum
ad penam non imputari. Simon iste <qui> hanc partem apposuit
interpretatur ponens tristitiam; per tristitiam enim quam qui habet
de peccatis suis et alienis fit remissio peccatorum. Idem dictus
est Cananeus a Cana vico unde fuit, vel Cana interpretatur zelus,
inde Cananeus id est zelotes, scilicet emulator sive imitator, quia
Dominum dilexit et secutus est.
Sequitur: CARNIS RESURRECTIONEM.
Hec est undecima pars quam apposuit Thaddeus qui et Judas
dictus est, et repetitur 'credo carnis resurrectionis'. Humana
caro que aliquando animata fuit in die iudicii resurrectura firmiter
credenda est, et queque anima corpori quod rexit quantumlibet
putrefacto, quantumlibet disperso, in momento, in ictu oculi assignabitur,
ut boni duplici stola, id est in corpore et in anima beatificentur,
et mali duplici contritione conterantur. Unde Apostolus:
" omnes quidem resurgemus ", scilicet boni et mali, " sed non
omnes immutabimur " in gloria resurrectionis, sed tantum boni
omnes resurgent in eadem carne et immortales et integri et incorrupti,
<et> soli boni erunt impassibiles, et hec est gloriosa resurrectio,
sed mali erunt passibiles et ita gloria impassibilitatis carebunt
in qua boni resurgendo immutabuntur. Quod in eadem
carne resurrecturi sint Job ostendit dicens: " in novissimo die de
terra <surrecturus sum> et rursum circumdabor pella mea et in
carne mea videbo Deum Salvatorem meum, quem visurus sum
ego <ipse> et non alius ", id est non in alia carne quam modo habeam.
Hanc undecimam partem apposuit Thaddeus qui interpretatur
corculus, id est cordis confitens, quia per veram confessionem et
per cultum cordis, id est munditiam cordis et operis, hic prius ad
resurrectionem anime venerit et in futuro ad gloriosam resurrectionem
carnis.
Sequitur: VITAM ETERNAM.
Hec est duodecima pars quam apposuit <Matthias> et repetit<ur>
' credo vitam eternam '. Vita eterna est beatitudo eterna,
<scilicet> ipse Deus qui est vita in se et in aliis confert vitam.
Bonum hoc omnes electi habebunt communiter et hoc bono omnes
electi perfruentur, sed alii aliis plenius; perfruentur vero delectando,
per caritatem merendo, per speciem videndo, non per speculum
et in enigmate. Habere ergo vitam est videre vitam, id est
cognoscere Deum in specie ipsa, et cognitio divinitatis per speciem
dicitur vita eterna. Unde Christus in evangelio: " hec est
vita eterna ut cognoscant te et quem misisti Jesum Christum "
esse unum et solum verum Deum. Hanc cognitione<m> omnes
electi habebunt licet differenter. Ipsa etiam delectatio et gaudium
quod singuli videndo Deum habebunt, potest dici vita eterna, et
quocumque modo vita eterna dicatur et recte dicitur credo vitam
eternam ab omnibus electis esse habendam communiter et videndam
et cognoscendam et omnibus electis esse tribuendam. Vel
credo vitam eternam esse premium et finem et terminum omnium
laborum et stipendium militie christiane; pro ea laborandum est
ab omnibus et omnibus temporibus, et ea habita est quiescendum
et nihil ultra petendum vel desiderandum, unde spirituali
convivio nostre fidei merito ultimo loco ponitur. Vel vita eterna
dicitur vita quam homines boni et mali post generalem resurrectionem
vivent eternaliter, id est perpetuo, quasi ita: communiter
in die iudicii resurgent boni et mali, et exinde vitam omnium credo
esse eterna<m>, id est perpetuam et indeficientem sive ad bonum
sive ad malum. Mortuorum quidem resurrectionem que ante Christum
et post Christum celebrata est mors subsecuta est, nisi forte
in quibusdam illorum qui cum Christo resurrexerunt, si verum
est animas vel aliquos eorum ad immortalitatem resurrexisse, sed
generalis illa resurrectio que fiet in die iudicii separationi anime a
corpore non subiacebit, sed sive boni ad percipiendam beatitudinem
eternam, sive mali ad sustinenda supplicia eterna perpetuo
sustinent et vivent et nunquam deficient. Hunc sensum videtur
explicare finis alterius symboli, scilicet maioris ' credo in unum
Deum '. Sic enim ibi dicitur: " et expecto resurrectionem mortuorum
et vitam futuri seculi ". Matthias merito hanc ultimam partem
apposuit, quia vocatione fuit ultimus. Matthias interpretatur
parvus Dei, et in hoc parvitatem et minoritatem sui ostendit,
quod ultimo loco in convivio fidei ultimum ferculum apposuit.
Noluit enim alios precedere licet forte non essent omnes maioris
meriti, et in hoc secutus est illud: " quanto maior es, tanto humiliate
in omnibus ". Ferculum tamen quod apposuit omnia precedentia
fercula prerogativa dignitatis antecelluit, quia illa omnia
tendunt ad hoc, et nisi hoc subsequitur illa inutiliter habent<ur>.
Amen confirmatio est et quasi signaculum totius symboli. Amen
sonat vere vel fideliter, quasi vere et firmiter et fideliter est tenendum
quicquid in his duodecim sententiis continetur, aliter adultus
et discretus non salvatur, ut in fine sui symboli dicit <Athanasius>.
Quicquid enim in his duodecim sententiis continetur est necessarium
ad fidem sanam, ad fidem rectam, ad fidem catholicam, ad
fidem <que> perducit ad speciem, id est ad cognitionem unitatis
in Trinitate et Trinitatis in unitate, non enigmaticam, non per
speculum sed per speciem, ad quam nos et vos perducat qui est
trinus et unus. Amen.