Thomas Aquinas (pseudo): Tractatus de lapide philosophico

28


CAPUT II
De corporibus inferioribus, et de esse et essentia
mineralium et primo de lapidibus
Nunc vero de corporibus inferioribus tractandum est.
Sed quoniam haec dividuntur in mineralibus, plantis, et animalibus,
ideo de esse et essentia Mineralium pertractamus.
Mineralia dividuntur in lapides et metalla: esse ergo est eadem
ratione in istis sicut in aliis creaturis excepto quod esse essentiae
educitur in istis ad actum suppositi, et plures transmutationes
quam in elementis vel corporibus supercoelestibus, nam materia
eorum est plurimis formis composita: Materia autem lapidum
est aqua, et immixta et grossa, sive habens multum de terreitate
vel parum secundum puritatem lapidis.
Unde secundum quod dicit Aristoteles in libro Meteororum
(alii tamen capitulum putant esse Avicennae) terra pura lapis
non sit, sed potius terra aquea, sicut videmus generari lapides in
fluminibus, salem ex aqua salsa, quae habet multum de terrestreitate,
et lapidem per calorem solis et ignis.
Est autem materia lapidis aqua grossa, agens autem calor et frigus
congelans eam aquam, et essentiam lapidis in actum deducens.
Natura enim lapidis reperitur in plantis, in animalibus,
quos quidem lapides non sine magna virtute consideres: alii
namque ipsorum congelantur in animalibus virtute caliditatis et
in multis aliis virtuosis lapidibus credens virtuosiores esse lapides;
qui procedunt ex animalibus, quam alios.
Alii vero congelantur virtute minerali cooperante natura. Nam
sicut dicit Aristoteles, quidam faciunt quandam aquam ex
duabus aquis confectam, quam lac virginis appellant, et coagulant
ipsum in lapide. Ita autem dicitur fieri ex lythargyrio dissoluto
in aceto et aqua salis Alkali, cum quaelibet aquarum istarum
sit valde clara, ambae coniunctae fiunt immediate quodam affectu
minerali una aqua spissa et alba sicut lac.
Cum ista ergo imbibunt quod coagulare volunt in lapidem et
coagulatur, utpote si calx argenti vel alterius corporis huiusmodi

Torna all'inizio