Pag 575

consortem effecit imperii, pro dolor! tradens ei totius iura orientis ipse occidentales
gubernavit regiones.
Hic Mediolanum sedem legit imperii. Mortuo vero Auxentio heretico et in pace
sepulto sancto Dionisio accidit, ut illuc convenirent episcopi Italiê, ut sibi in commune
eligerent episcopum. Ad quod faciendum summopere expectabant regis presentiam.
Quod ut audivit, ipse modis omnibus interdixit, dans legem cum euangelica
veritate concordantem: ut nemo laicorum principum vel potentum audeat se inserere
electioni patriarchê vel metropolitê vel episcopi; quod si factum fuerit, inordinata erit
talis electio; adiciens: Talem secundun decreta canonum eligite qui nostris possit
mederi vulneribus . Quam piissimi principis humilitatem Deus ex alto respiciens exaudivit,
et sibi et êcclesiê donavit Ambrosium episcopum. Qui quam diu vixit erga
sacerdotes Dei devotissimus pacifice imperium Romanum gubernavit.
Set a pii Constantini usque ad Longobardorum crudelia regna, quiqui Romani
imperii principes secundum Dei timorem et episcoporum consilia et precipue sub
Romano episcopo obedientes extitere êcclesias colendo, clericos diligendo, sacerdotes
honorando, dum vixere, alta pace rem publicam gubernavere et mortem vita êterna
commutavere. Qui vero inobedientes fuere malo fine periere; ut Valens, Valentiniani
frater. Qui Valentiniano mortuo - cum ei successisset Valentinianus eius filius cum
Iustina, matre sua heretica - assumens tyrannidem, totus Arrianus êcclesias orientales
vastavit episcoposque exilio relegavit. Huius quoque tempore Gothi et Masagetes Hystrum
transeunt et Ylliricum occupant êpirumque invadunt, deinde venientes Calcedonam
ipsum scelestum interficiunt, Constantinopolim obsident. Set mirabile dictu,
Dominica eius relicta, quod vir non potuit, civitatem á barbaris liberavit.
Fuere etiam alii pestilentes: ut quidam Zeno, et Constantinus, et Anastasius -
qui proterve loquens de papa divino fulmine interemptus est - et Valentinianus - qui
cum matre sua Iustina regno suo expulsus est, set per Theodosium pium principem
recuperatus est - et Basilius, et quidam Leo, et Mauritius, qui cum uxore et filiis
suis a Foca morte dampnatus est; et alii quam plures, qui sacerdotes Dei inhonorantes,
privilegia Romanê êcclesiê auferre molientes, et in presenti vita non quievere et in
êternum periere. Quorum temporibus et Persarum exercitus Mesopotamiam invasit;
et Sarracenorum pessima gens omnem Affricam et Marmaricam et Lybiam et êgyptum
et Arabiam et Iudeam et Fenicem á Romana subtraxit ditione. Ab aquilone
vero Hunorum feritas et Gothica tempestas et Guandalorum procella omnem vastavit
occidentem, quandiu decimum cornu bestiê, Longobardica scilicet rabies, de vagina
furoris Domini extracta, Italicas invasit regiones. De qua persecutione melius est
silere quam pauca dicere.
Fuere et preterea religiosissimi imperatores, ut Theodosius, et Honorius, et
item Theodosius, et Martiani et Valentiniani pia dualitas, et Constantinus et
Hyrene et Leo, et Iustinianus et quidam alii; qui, ut superius prelibavimus, et
alta pace rem publicam gubernavere et mortem vita êterna commutavere.
Imperante autem Theodosio primo temporalem carpebant vitam Ambrosius et