Gorus Aretinus: Regulae ortographie per alphabetum compilate

Pag 160


si dux ia num comitetur . Hec prepositio /dis/, secundum Priscianum componitur omnis dictione incipiente ab /f/ /i/ consonante, /p/c/t/et s/. Ab /f/ ut diffido, differo, sed sciendum quod quotienscumque /dis/ componitur cum dictione incipiente ab /f/, ut in predictis exemplis /s/ mutatur in /f/, ab /i/ consonante, ut disiungo, a /p/ ut disputo, a / c/ ut discurro, a /t/ ut distraho, ab /s/ ut dissectio, aliis quibusque consonantibus sequentibus componitur di/ † vel /dis/, sed /dis/ iam/ pre/ sul fa/ ci to/ de dis. Videtur predicta regula fallere in hoc participio disertus quod scribitur per unum /s/ ut patet per Oratium: fecundi calices quem non fecere disertum; tamen quidam dicunt quod componitur ex dis et aro et sic non fallit regula.
55. T – Mutatur in duas litteras, videlicet in /s/ et in /x/. In /s/ ut micto-misi, verto-versum45; in /x/ pecto-pexui, quando antecedit /c/. Unde dicitur: T/ transit in /s/ et in /x/ si /c/ manet ante . Item hec littera causa euphonie intercipitur, ut identidem, quod componitur ex idem et idem interposita /t/. Nota hanc regulam quod hec littera /t/ posita ante /i/ assumit sonum /c/ sequente vocali, ut amatio-amacio, sed fallit quatuor modis : uno modo quando /s/ vel /x/ precedit, ut Salustius commixtio, alio modo quando aspiratio sequitur, ut Mathias, comithios; alio modo in hiis duobus genitivis, vitium qui est genitivus huius nominis vitis et hoc sit ad differentiam huius nominis hoc vitium sic et in genitivo litium qui est genitivus huius nominis, lis-litis, ad differentiam huius nominis hoc litium. Fallit contra in dictionibus compositis, ut vigintiunus/a/um. 56. Est tamen advertendum quod ille sonus /c/non semper scribitur per /t/ quia plerumque per /c/ ut facio, sed quando scribendum sit /c/ vel /t/ providus scriptor advertat tum ex usu, tum ex derivattione, compositione et condeclinio. Nota hos versus de predicta regula: T sonus admictitur /i/ vocalem concomitando, ni precedat /s/x/ et nisi composita forent. Sic vitium / litium et /h/ dum media tollas . Item hec littera /t/ non terminat sillabam primam nisi sequens incipiat ab eadem. Ut attineo, mitto et hoc verum habeat in declinabilibus et hoc dico quia in hac dictione atque finit sillabam /t/ sequente /q/, unde dicitur: S /t/ non sequitur / non in /t/ sillabam finitur .
57. U – vocalis quandoque mutatur in /a/ veredus-veredarius, quandoque in /e/ ut pondus-ponderis, quandoque in /i/ ut cornu-cornicen, quandoque in /o/ ut nemus-nemoris.

Torna all'inizio