Ventura Pergamensis: Brevis doctrina dictaminis

379


Septem de uitijs que ponit Oratius in fine ' Poetrie'.
Septem ponit Oratius uitia iuxta finem ' Poetrie ' contra latinitatem,
contra positionem, et elegantiam peccantia. Primum est in[h]erba, que
nichil aliud est quam barbaris[s]mus et soloecismus, de quibus dicitur
sicut uidetur:
Bar. facit risiuum si pars cor(r)umpitur una.
Dat soloecis[s]mum male si co(n)iunxero plura.
Secundum duritia, que fit per ineptam et indebitam transumptionem.
Tertium est inornatus; est enim ornatus tam in uerbis quam in sententijs
attendendus. Quartum ambitiositas siue superfluus ornatus; sub hoc omnis
superfluitas continetur. Quintum obscuritas siue sit per def[f]ectionem
necessariorum siue per inusitatem uocabulorum. Sextum ambiguitas, siue
proueniat ex uariatione significationis uel consignificationis siue ex diuersitate
constructionis. Septimum inepta dictionum compositio siue inordinatio
que impedit sententie perfectionem, unde dicitur:
Versus iners, durus, incomptus et ambitiosus
Obscurus, dubius, preposterus est uitiosus.
De uitijs que impediunt euphoniam.
Tvllius sex uitia as(s)ignat compositionis. Primum uocabul(or)um
crebra concursio, ut Bache enee amenissime impendebant ; supra: Mala
aula amat crimen.
Secundum nimia eiusdem lit(t)ere as(s)iduitas, ut Solias
in solario solas sarciebat suas
; supra:
O Tite, tute, Tati, tibi tanta, tyrampne, tulisti.
Tertius eiusdem uerbi nimia frequentatio, ut
Cuius rationis ratio non extat ei
rationi non est ratio fidem habere.
Quartum similiter cadentium uerborum ultra quam deceat consimil[l]is
terminatio, ut
Flentes, plorantes, lacrimantes, ob(te)stantes;
et illud Augustini: Siquid inuenisti non redidisti, rapuisti quantum potuisti,
fecisti quia plus non inuenisti.
Ad hoc omnis species rith[i]mica reduci potest,
unde rogo tuam discretionem, quatinus michi facias rationem. Quintum
uerborum traiectio inconcin(n)a, ut Nullus mulier est uir; Super gramaticam
uado propter terram audiendam.
Sextum yperbaton, id est longa uerborum
continuatio que auditoris aures offendit et spiritum prolatoris, et hec sepe
in auctoribus inuenitur.

Torna all'inizio