Bichilinus de Spelo: Pomerium rethorice

Pag 99


Capitulum VII
 
DE DATA
 
Dicto de valete, sequitur inde videre de data. Circa quod sciendum
est quod, si epistola fuerit aliquamdiu duratura, vel si mittetur tam
ad longas partes quod ante presentacionem multa possent tempora preterire,
ponenda est data, non solum cum simplici die mensis, verum
eciam cum annalibus. Si autem fuerit modicum duratura et in modico
tempore presentanda, sine annalibus sufficit notacio mensis. Ut plurimum
autem in epistolis non apponitur data, nisi in litteris mercatorum
et in licenciis a prelatis concessis aliquibus, vel aliis ob aliquam necessariam
causam.
 
1. De consignacione temporis
 
Consignacio autem diei qua transmittitur epistola potest triplici
modo fieri. Primo modo in contractibus mercatorum vel notariorum
ut sic: Datum die IIII exeunte septembre. Secundo, per noticiam
alicuius festivitatis magne, utpote nativitatis Christi, vel pasche, vel
ascensionis, vel alicuius festorum beate Marie Virginis, Apostolorum,
Evangelistarum quatuor Doctorum, beatorum Laurencii, Iohannis Baptiste,
Benedicti, Francisci, Dominici, Martini, Katherine, Cecilie, Lucie,
et huiusmodi talium sanctorum cognitorum ubique terrarum ab
omnibus, vel alicuius diei sollempnis, utpote dominica septuagesima,
dominica adventus, dominica carnisprivii, vel dominica Lazari, vel olivarum,
vel in die cene, vel in parasceve, et similibus, ut hic: Datis in
festo nativitatis Christi, vel talis sancti, vel in crastino, vel in octava,
vel in crastino octave, vel in dominica quinquagesime, et ceteris de
aliis. Tercio vero per nonas, idus et kalendas mensium, que signantur
in kalendariis, quorum doctrina habetur per scienciam computi: discat
qui nescit, si non vult ignarus haberi. Nam istomodo scribitur data
semper in privilegiis spiritualibus et litteris Curie pape, cardinalium,
legatorum, episcoporum, inquisitorum, et ceterorum talium, ut hic:
Datum Rome apud sanctam Sabinam IIII Idus Aprilis; vel: Pridie
Nonas Mai, vel Nonas, Kalendas Decembris, et ceteris de aliis. Locus
non apponitur in communibus epistolis, si recipiens scit ubi moratur
transmittens. Si autem nescit et vult ipsum scire, apponitur. Annus
habetur per annalia tunc currencia, addendo, post Datum in tali die
et mense, sub anno Domini Mo CCCCo XLVI, et causa brevitatis sufficeret
tantum sic: CCCCo XLVI, Mo intelligendo pro eo quod nullus
arbitratur esse datum a mille annis. Possit autem haberi per regimen,
dominium alicuius, ut: Tempore regiminis talis. In privilegiis autem et
aliis litteris papalibus scitur per tempus sui pontificatus, et ideo semper
post datam dicitur: pontificatus nostri anno primo vel secundo.

Torna all'inizio