Poggio Bracciolini: De vera nobilitate

Pag 9


ferocibus dictis rem nobilitassent’, quibus verbis rem nobilem
appellari constat sermone et fama hominum vulgatam.
11 Verum non de ea nobilitate querimus que, in vitio posita,
turpitudinem affert, sed ea que non respuit virtutis societatem,
quam si neges ex his, quas modo retuli, rebus comparari, pervulgate
de ea opinioni et communi omnium sensui repugnas.
Omnes enim illum dici et esse nobilem affirmant qui antiqua
familia, opulentis maioribus cum honore ac dignitate in sua
republica versatis originem trahat. Quamobrem si nostris moribus
et inveterate hominum extimationi acquiescendum putas, si
id verum existimas quod vulgus tenet, quod in eiusmodi rebus
plurimum auctoritatis possidet, mecum de nobilitate sentias
oportet».
12 «Doctissimorum ne hominum» inquit Nicolaus « an vulgi et
plebis iudicio disputandum censes? Nam si opinionibus et moribus
hominum ducaris, intelliges nullam sedem esse nobilitatis, in
qua possit consistere. Cum enim varii sint interque se admodum
repugnantes, non intelligo que certa ex iis nobilitatis norma elici
possit. Nomen quidem apud omnes convenit, res admodum discrepat,
ut nihil minus persepe credam nobilis nomen mereri quam
cum qui id nomen usurpet. Si qua est enim nobilitas atque ea a
certa re aut ratione - prout concedendum est - proficiscitur,
unam apud omnes atque eandem esse decet. Sed cum nihil minus
vulgi opinio respiciat quam virtutem aut rationem in appellatione
nobilis ac propterea admodum varietur pro cuiusque gentis usu et
opinione, que admodum sibi invicem repugnent, non a certa ac
determinata re, sed a quadam consuetudine hominum inconsulta
videtur duci atque ob eam rem an hec decantata sermone
omnium nobilitas aliquid preter inane nomen existat aliquando
addubitare cogor. Nam si quid ea est, aut a vitio aut a virtute proficiscitur.
Ex vitio nobilitatem oriri stultum est credere. Virtus si
nobilitatem parit, cum ea sit una atque eadem semper nec usu

Torna all'inizio