: Rationes dictandi

Pag 19


A negotio utique de quo agitur beniuolentia captabitur,
si quaiite utilitatis futurum sit euidenter profertur. et iste
modus captandi beniuolentiam in epistole conclusione seruatur.
Si tamen casus obtulerit ut fiat epistola proemilialis,
id est pro emulis uel aduersariis, poterit quidem in ea
captari beniuolentia ab aduersariorum persona, eo uidelicet
ordine quo Tullius in rethoricis insinuat, quod utique fiet
si eos in odium in inuidiam in contentionem adducamus.
Si est honestum negotium de quo agitur, uel auditor
beniuolus cognoscitur, protinus et perspicue beniuolentiam
captare debemus. si inhonestum, circuitione utimur et
dissimulatione
In odium uero adducuntur, si eorum facta turpia superba
crudelia proferentur. in inuidiam , si eorum usus
arrogans et intolerabilis dicetur. in contentionem, si eorum
ignauia et luxuria proferetur.
Est item sepe numero maxima pars captandi beniuolentiam
in ipsa salutationis serie. ideoque taliter moderari
debemus epistolas, ut quotiens in salutatione uel mittentis
humilitas uel recipients laudes largius apponuntur, uel
statim a narratione uel a peticione reliquum epistole incipiamus,
uel satis exiliter et modeste beniuolentiam denotemus.
In reliquis quoque epistole partibus non modica sepe
numero beniuolentia exprimitur. in nominis quidem uocatione
dignitatis uel officii honorem uel gloriam indicantis,
ut crebro uidelicet ipse recipiens pater , uel dominus , uel
pontifex egregius , uel nobilis dux , uel sociorum intimus in
uersuum siue distinctionum principiis appelletur.
VII.
Narratio.
Narratio uero expositio est rerum gestarum uel ut
potius se geri uidebuntur. quam profecto ad cause mittentis
conmodum breuiter et aperte flectere debemus.
Narratio alia simplex, alia multiplex, simplex est narratio
que unius tantum negotii narratione perficitur, multiplex
uero est qua plurima recitantur.
Item narratio alia fit de preterito, alia de presenti,
alia de futuro. de quorum siquidem tractatibus congrua
satis suo loco doctrina tradetur.

Torna all'inizio