sic, eo quia ubicumque est concordantia et contrarietas, est
differentia, sed non e conuerso in omnibus. In multis enim
reperitur differentia et concordantia, et tamen in illis non est
contrarietas naturaliter; sicut in entibus spiritualibus.
9. Quaeritur: Quid est maius principium, concordantia aut
contrarietas? Dicendum est, quod concordantia. A concordantia
descendunt principia positiua, a contrarietate autem priuatiua.
10. Quaeritur: Vtrum ista definitio sit magis ostensiua, dicendo
sic: Homo est animal homificans; uel: Homo est ens, cui proprie
competit homificare, quam ista: Homo est animal rationale mortale?
Et respondendum est, quod sic. Ratio huius est, quia homificatio
soli homini competit, rationabilitas autem et mortalitas multis.
Per triangulum principii, medii et finis possunt fieri quaestiones
tribus modis. Primus modus est, quando quaeritur:
11. Quare est una prima causa et non plures? Cui respondendum
est, ex eo, ut unus finis sit infinitus.
Secundus modus est, quando quaeritur:
12. Vtrum medium existens inter subiectum et praedicatum,
habeat quantitatem continuam aut discretam? Et est respondendum,
quod continuam habet, respectu medii extremitatum;
discretam autem, respectu medii coniunctionis et mensurationis.
Tertius modus est, quando quaeritur:
13. Qualis finis est ultimus in subiecto? Et respondendum est,
quod finis proprius, sed non appropriatus.
Per triangulum maioritatis, aequalitatis et minoritatis possunt
fieri quaestiones tribus modis. Per maioritatem, sicut quando
quaeritur:
14. Quare Deus est supra angelum, et angelus supra hominem?
Et respondendum est, quod Deus est supra angelum, eo quia
bonitas diuina et magnitudo, etc. distant per infinitatem a
quantitate, et per aeternitatem a tempore; bonitas autem angeli
et magnitudo, etc. non; sed ipsa sunt supra bonitatem, magnitudinem
hominis, etc., eo quia subiectum, in quo sunt, distat a
diuisione et susceptione; sed bonitas, magnitudo, etc. corporis
hominis non.
Secundus modus est, quando quaeritur:
15. In anima quare intellectus, uoluntas et memoria sunt
aequales per essentiam? Cui respondendum est: Ex eo, quia
|
|