inrefragabiliter paratissimus. Hanc itaque civitatem perosissimam habens impiissimus Lambertus rex nefandissimus,
maxime quia dux Ilduynus ipsam regens civitatem sibi minime favebat, regibus cum tribus ac ducibus multis Franciae,
Sansoniae, Nurmandiae ac Teutonicae, ac barbarorum multitudine innumerabili, per decem annos, multis ex suis ducibus
et militibus et peditibus sagittis ac variis tormentis emortuis, frustra obsedit. Sed cum iam per multum cum suis incassum
laborasset, et ab omni spe esset frustratus, ac regni opes incassum videns esse expensas: tristitia repletus immensa,
iter quo abiret miser arripuit. Interea quidam rusticus nequissimus, cum iam per tres dies iter cum suo exercitu
abiisset, dolens ac regnum superatum et concultatum acclamans, scissis vestibus, quasi verus furiosus pervenit ad regem.
Qui cum ad regem venisset, dedit consilium quatenus rex cum suis omnibus obsidionem destitutam validissimis assertionibus
iteraret; ac interea pauci fidelissimi pactum cum civibus et duce Ilduyno, ut rex cum suis civitatem tantum
intraret et exiret, et omnibus civibus illaesis, triginta ex suis ducibus sanctis euangeliis affirmantibus satageret; exinde
civitatem introgressus, ut dominus civitatis et incolentium appareat, et, ut meriti sunt, ruptis foederibus suos exercere
studeat, ac se numquam urbis portas intraturum iureiurando sancivit. Igitur detestabili inito consilio, omnia quae
diabolus per os rustici nequissimi locutus est, ordine Lambertus complevit. Ea tempestate cum cives obsidionem durissimam
reintegrari vidissent, et angustiis diversis repleti, consilium regis, quadraginta ducibus validissimis sacramentis
civitatis integritatem et civium universorum incolumitatem iurantibus audissent et pavide suscepissent, cordibus illorum
rei veritatem augurantibus, et pravitatem cordis eiusdem Lamberti non intellexissent, pace et quiete avidi, regem Saraceno
deteriorem cum suis ut cito intraret et exiret, ut ipse sacris euangeliis iuraverat, malo omine susceperunt. Denique trina
nocte post egressionem urbem Mediolani ingreditur, aliquibus proditoribus moenia civitatis frangentibus iuxta ecclesiam quae
modo dicitur sancti Andreae ad murum ruptum; sicque ut rex iuraverat, non per portam civitatis sed per rupturam ingressus
est, ut iusiurandum observare videretur. Quo facto Lambertus crudelissimus, fide ac Deo oblitus, gladiis evaginatis
civium stragem immensam tam parvulorum quam senum, tam iuvenum quam infantum, furiis plenus daemoniorum inhumane
dedit. Quin etiam civitatis palatia, turres, et eius municipia, omniaque civium munimina, quae ob civitatis munimentum
Breno dux Gallorum ac Nerva ac Traianus ac Maximianus crudelis et alii imperatores construxerant, malleis
ac manganis destruebant. Eodem tempore beatus et sanctus Ambrosius, videns cives et civitatem hostiliter devastari
atque consumi, in nocte sancti Severi et ipse apparens Lamberto dixit nefando: O Dei et hominum inimice, Deum
negatus ac morte dampnatoria dignus, iniuste diruens civitatem et eius munimina, quae ego ad Dei honorem et christianorum
incolentium utilitatem benedixi et consecravi! gentiliter populum interemisti, quem Deus suo sanguine pretioso in cruce
pendens redemit. Noscas itaque nec te nec tuum haeredem diu tenere imperium, ac morte turpissima ut canis morieris.
Hoc audito, relicta civitate secum quasi in exilium filium Ilduini ducens Parmam tetendit, cuius nomen erat Azo, quem aetate
iuvenculum divino nutu adeo dilexit, ut sine puero nichil ageret rex Lambertus. Qui cum per tres annos in illis partibus moraretur,
quadam die et ipse spatiare desiderasset, venatu iuxta nemora ductus, sparsis canibus ac intromissis nemoribus, et venatores
sagaci ingenio sylvestrem feram invenire curarent, gravissimo occupatus somno, in gremio filii Ilduyni ac servo eius astante quievit.
Quod ut vidit Azo Ilduyni filius, confortatus a servo, omnia mala quae sibi et patri intulerat reminiscens, regem multis
ambagibus excussis occidere statuit; cumque gladium non inveniret ad iugulandum, secus se spinam vidit acutissimam
grandemque; qua arrepta, velut canem, ut praedixerat beatus Ambrosius, ipsum tractare curavit, ac ipsum percussa mamilla
cordialia protinus interemit. Cuius carnes terribiles vultures et corvi sinistri rostris avidissimis mandentes sepelierunt;
et puer Azo equum ascendens regium, Mediolanum accelerat, ubi civitatem dirutam quam melius potuit reformavit,
rege a silvestribus laniato. Quem cum sui milites per tres dies circumquaque vagantes, carnibus abrosis, ossibus tantum
apparentibus invenerunt, et eius omnia invenerunt vestimenta tabe et vermibus ac foetore sordidissima, tristes ac miseri
sepulturae non ut regem dederunt. Qua tempestate cum venissent in Italiam dirissimi Longobardi, non parcentes iuvenibus
nec senibus; qui et ipsi gentiles ingentiliter sese habentes, venerunt Mediolanum. Hos praevidens beatus archiepiscopus
Honoratus, sciens civitatem devastatam, nec non a peste vermium crudelissima, et hominibus innumerabilibus
emortuis, et cives bellatores a crudelissimo Lamberto fore gladio dilaceratos: omni ecclesiae thesauro arrepto tendens
in Ianuam, ut a manibus Longobardorum eriperet, fideliter deportavit. Hic enim post aliquot dies capta civitate a
Longobardis, quae muro et turribus devastata diu teneri non potuit, Dei misericordia et eius patientia summam amicitiam
regis et Longobardorum adepta fuit, in tantum ut multis privilegiis multisque ceremoniis, quicquid archiepiscopatus
haberet, ab omni gente et rege intacta et illaesa permanerent. Unde postea Desiderius rex Longobardorum Dei misericordia
factus christianus, inibi sancti Vincentii ecclesiam et monachorum coenobium pro animae suae remedio multis
ornando praediis et castellis haedificavit. Cuius actus gravissimos postea habens Adrianus, qui et ipse pontifex Romanus,
Carolo Magno Pipini filio, ut suas civitates a manibus Desiderii erueret, virgas episcopales ad investiendos episcopos
et anulos citra fas et licitum, ut clavum clavo expelleret, primus dedit. Qui mihi autem non credit, legat Pontificale
Romanorum seu gesta Longobardorum, quoniam quae dixi fideliter tractata ibi reperiet. At priusquam clandestinam
pestem, quae clerum totius Ambrosianae ecclesiae velut torvus leo crudelissime invasit, dicam, et a quo sedes
beati Ambrosii per symoniacam haeresim contaminata et violata prius fuit, enucleare non desinam.
3. Igitur omnibus episcopis, qui ante admirabilem confessorem Ambrosium religiose et catholice episcopatum
tenuerunt, ipsoque cum illis episcopis qui post eum vice discipulorum Domini subsecuti sunt, ad coelorum regna cum
Christo tripudiantibus, Fronto, in quo omnes thesauri malitiae et pharetrae nequitiarum et prava ingenia omnium rerum
sunt, cathedram Ambrosianam indignus et immeritus ut fur et latro invasit. Qui ortus nobilibus parentibus, non in
scientia Dei nec in cultibus divinis operam dedit, sed in auro et argento locuples, monilibus dives, servis et ancillis
valde habundans fuit. At quantum fuit omnium virtutum bonarum nudus et pauper, subsequens lectio demonstrabit.
Plenus avaritia, quae neque copia augetur neque inopia extinguitur, de qua dicit apostolus: Avaritia, quae est ydolorum
|
|