Thomas Aquinas: Scriptum super Libros Sententiarum, III

vol. 6, p. 586


SED CONTRA, Philosophus dicit, in libro de memoria et reminiscentia,
quod consuetudo est quasi natura. Ergo consuetudine efficitur aliquid homini
connaturale et facile. Sed nihil aliud virtus est quam quaedam facilitas et inclinatio
per modum naturae ad bonum rationis, ut dicit Tullius.
Ergo ex consuetudine acquiritur aliqua virtus.
Praeterea, malum non est fortius in agendo quam bonum. Sed malis operibus
acquiritur aliquis habitus vitiosus. Ergo ex bonis operibus acquiritur aliquis
habitus virtuosus.
Quaestiuncula III
1. Ulterius. VIDETUR quod non oporteat ponere aliquas virtutes morales infusas.
Ea enim quae per principia naturalia possunt causari, non oportet quod divinitus
praeter naturalia principia causentur, nisi aliquando miraculose fiat; sicut
quod sanitas restituitur, quam etiam natura posset restituere, licet non statim.
Sed ad virtutes morales possumus pervenire per naturalia principia, ut probatum
est. Ergo non indigemus quod virtutes nobis infundantur.
2. Praeterea, ad actum quantumcumque perfectum non requiritur nisi quod sit
actus rectus, et meritorius. Sed ad faciendum actum rectum sufficit virtus acquisita,
ad faciendum autem meritorium sufficit caritas. Ergo non indigemus virtutibus
moralibus infusis.
3. Praeterea, virtutes quas Deus in nobis sine nobis operatur, sunt mentis qualitates,
ut dicit Augustinus, et non in viribus organis affixis.
Sed aliquae Moralium virtutum, ut dictum est, sunt in irascibili et concupiscibili
quae non sunt partes mentis, cum sint vires organis affixae. Ergo virtutes
istae ad minus non possunt esse infusae.
4. Praeterea, virtutes morales a consuetudine dicuntur, ut patet 2 Ethic. Sed
quod est ex consuetudine, non est infusum. Ergo virtutes morales non possunt
esse infusae.
SED CONTRA, Sap. 8, 8: «Sobrietatem et prudentiam docet, et iustitiam et virtutem»;
et tanguntur ibi istae quatuor cardinales virtutes, ut in littera Magister
dicit, quae sunt virtutes morales. Sed sapientia Dei non solum docet intellectum
instruendo, sed etiam affectum movendo. Ergo istae virtutes etiam sunt infusae.
Praeterea, in pueris baptizatis et in contritis de peccatis, sunt omnes virtutes.
Sed non possunt esse acquisitae; quia proprium actum virtutis non participant,
ut dicitur 1 Ethicor., neque etiam unus actus contritionis sufficere potest ad
acquirendum omnes virtutes. Ergo omnes virtutes morales etiam sunt infusae.
Quaestiuncula IV
1. Ulterius. VIDETUR quod etiam non differant specie infusae ab acquisitis. Agens
enim, cum sit extra rem, non diversificat speciem: unde eiusdem speciei est oculus
quem Deus caeco nato restituit, et quem in aliqua creatura causat. Sed virtutes
infusae differunt ab acquisitis penes agens primum. Ergo non differunt specie.

Torna all'inizio