Iacobus de Dinanto: Comentum Tullii

873


una persona com putare, nec debet terrere in multitudine auditorum
sed potius confortari. [ Officium : maxime quantum ad officia
pietatis vel quantum ad officium vel officia cuiuslibet dignitatis.
Arrogantie : id est superbie. Laudabimus : nota, quod
quis potest laudare suum officium et per consequens semetipsum sine
superbia; quantum ad deum, laudat suum officium apostolus Paulus
dicens: "Ego plantavi" et alibi, ubi doctorem gentium se
vocavit. Unde notandum, quod officium ita potest laudari cum humilitate
et veritate, quod superbie nullatenus ascribatur. In rem publicam :
propter quam etiam res omnis et persona debet exponi
periculis universis. In parentes : *** <in amicos> *** quasi animorum
custodes. In eos ipsos : quia eos dileximus
tanquam nosmet ipsos. Accomodata : id est propria vel appropriata,
quasi ad commodum non impertinentia. Ad rem : de qua sermo
est. Incomoda : id est dampna. Inopiam : id est in ipsos sine
ope, sine adiutorio; pauper, mendicus, inops et egenus differunt, quia
pauper parum heris habens; mendicus a 'mene' quod est defectus et
'dico dicis', quasi defectum suum dicens; inops, ut dictum est; egenus
quasi extra gente sua. Solitudinem : dicendo in tali loco montanee
solitario commorabat. Calamitatem : dicitur calamitas a calamo, qui
fragilis est et intus vacuus; unde calamitas, quasi cadamitas, et
calamitosus descendunt; unde calamitas est miseria et fragilitas
ad modum calamis quantum ad interiora. Auxilio : ipsi scilicet auditores.
In aliis : nisi in eis de quibus loquimur.
Persona : nota, quod licet sint plures adversarii quantum ad personas,
tamen debemus eos reputare ac si non essent nisi unus adversarius,
non debeamus plures plus formidare quam unum, sed
quod propter eorum multitudinem non debemus ius nostrum dimictere
indiscussum. In odium : iudicis et auditorum. In invidiam : similiter
iudicis et auditorum; Conte(m)ptionem : id est contemptum
iudicis et auditorum. Aducemus : nota: hec prepositio "ad", <ad cuius>
instantiam quasi diceretur: licet + non ordinant + nostri adversarii a iudice
et ab auditoribus, tamen eos in predicta tria adducemus. Rapiemus :
nota violentiam quam debet habere orator et ad que debet niti
apud animos iudicis et auditorum procurando, ut aversarios suos rapiat
in odium predictorum violenter. Spurce : spurcus idem dicitur
inmundus; inde dicitur porcus quasi animal spurcum, sed spurci
proprie sunt peccatores, peccato indisolubili laborantes; unde spurce

Torna all'inizio