ineffabili peditum virorum fortium multitudine Romam quo tenderet, iter aggressus est. 
Tandem Walperto per tres dies regem Romam antecedente, ut ipsum coram omnium 
gentium multitudine coronaret, Deo adiuvante pervenit. At Albertus cognita regis Ottonis 
fama et magnificentia, videns se omnino ei armis resistere non posse, et Walperti cognitis 
virtutibus, sero quod eum verecundaverat poenitens, perosus fere omnibus et coelo et 
terra, ab universis gentibus destitutus, meritis exigentibus suis, in insula marina quae 
Corsica vocatur, tristis, miser, imbellis, inhers, infelix, occulte, amplius in regno non 
reversurus, et velut fur et latro velociter aufugit. Idem autem per tempus rex Otto devicto 
et effugato Alberto, tripudiantibus universis Romae ab apostolico conclamantibus et 
collaudantibus universarum gentium populis, Walperto tantum astante, coronatus est. Interea 
omnium regnorum imperio sine gentium caede aut ullis sine bellorum periculis 
adepto, Walpertum astantibus universis rex Otto extollens, oppida multa regalia in Italiae 
partibus commorantia decentissime ac honorifice ei donans exaltavit, magnificavit, honorificavit, 
et prae omnibus et in omnibus honorificando sublimavit. 
Cantilena super statum regis Alberti. 
 Age, age iam Alberte, ultra Decium superbe, 
Disce miser et miselle, quid fuisti aut quid es. 
Adest Otto rex nostrorum regens sceptrum populorum, 
Cui debent summam laudem reges regum saeculorum. 
Ultra reges habens scire, supra fortes regens vires, 
Quos nunc habet mundus iste, superpollet satis iuste. 
Manu fortis et iocundus, bellicosus et discretus, 
Vultus habens angelorum, et est pater orphanorum. 
Te Alberte decet nemus, et Ottonem manet decus. 
Pro infamia Walperti te decet alga regni; 
Pro regina nunc latrina utere iam nunc marina; 
Pro regali sceptro nostro fruere iam navis rostro, 
Utere vela marina, fruere iam Salonicha, 
Ut defendas vitam istam, vestes quaerens et farinam.  
17. Interea dum dignitatem atque magnificentiam archiepiscoporum supradictorum 
recolens, et aliquam magnarum rerum partem, quas magnifice in Deum et in saeculum 
operati sunt intuendo descripsi, saltum ex improviso dando Landulfum exilivi, qui, iniquus 
velut scorpio, in extremis cauda torve venando percutiens, maiores ecclesiastici ordinis, 
videlicet archidiaconem, archipresbyterum ceterosque maiores, nec non primicerium presbyterorum, 
qui coepiscopus vocatur, ceterosque archipresbyteros huius urbis ecclesiarum 
decentissime per multa tempora ultra omnes huius saeculi clericos sublimatos, quadam 
insania ductus incompensabiliter et indiscrete et iniuste dehonestavit. Enim ut archiepiscopatum, 
quem ipse duris et malis artibus patris aquisierat, retineret, universos ecclesiasticos 
honores atque dignitates, quas ordines supradicti per multa ad honorem ecclesiarum 
et beati Ambrosii tempora rexerant atque tenuerant, feris et saevissimis laicis tradidit. 
At priusquam huius rei gesta narrando percurram, in cuius regis tempore accidit, cuiusque 
generis et cuius potestatis et a quo patre ortus, disserere operam dabo. Igitur tempore 
Ottonis imperatoris Romani primi, Bonizo, a quo Landulfus nativitatis suae originem 
duxit, virtute ab imperatore accepta, totam hanc urbem velut dux castrum procurando 
tenebat. Erat enim bonorum militum et strenuissimorum civium raritas inmensa, quos 
homines pestilentia vermium invisa et inaudita, qui sub pulvere parvissimi latitantes, ut 
anguis teterrimus eosque mordens fere consumpserat. Propterea vini sestarium per civitatem 
denarium unum, modium frumenti denarios quatuor, plaustrum unum lignorum denarium 
unum, verveces autem aut porcos ceteraque maiora animalia ultra quam cuiquam 
modo credibile sit, tempore illo vendebantur. Per idem tempus mortuo Gottofredo
  |  
  |