Pag 134

Quo reverso Attila redintegratis viribus et maiori collecto exercitu Ytaliam furibundus per
Panonias introivit, Aquilegiam agressus est, quam obsedit triennio; demum, cum cyconie uno
impetu ex urbe volarent et pullos suos rostris forinsecus exportarent, hoc augurio fultus
Attila urbem expugnavit et cepit. Quedam femina Digna nomine forma, timens ab hostibus
opprimi, metu amittende pudiciciae se in fluvium precipitavit. Concordiam, Putavium solo
equavit; per Venetiarum urbes, scilicet Vincentiam, Veronam, Brixiam, Pergamum et reliquas,
Hunni bachantur, Mediolanum Ticiniumque arripiunt, Emilie civitates expoliant, et ubi
Mincius in Padum influit castrametati sunt. Cumque Attila animo fluctuaret, si Romam adiret,
Leo papa, vir sanctissimus, a Valentiniano, senatu populoque Romano missus cum Abieno viro
consulari et Triecio viro prefectorio ad regem truculentissimum ingressus est. Cui Attila nil loqui
valuit, nisi quod papa voluit; sicque Romae et salutem Ytaliae reportavit, ut Attila bello abstineri
preciperet et ultra Danubium promissa pace discederet. Post discessum pontificis interrogatus
Attila, cur tantam Romano pape ultra solitum reverentiam exhibuerit, respondit se vidisse
quendam virum iuxta eum habitu sacerdotali, canicie venerabilem, sibi terribiliter evaginato
gladio minantem, nisi cuncta que ille petebat expleret. Cum Attila Pannonias remeasset, Honoria
Valentiniani germana eunuchum dirigit petens, ut eam a fratre petat uxorem. Ille itaque,
licet plures haberet uxores, Valentiniano mandavit minitans peiora se proximo illaturum Ytalie,
nisi cum parte regni sororem sibi tradat uxorem. Traditur; nuptie celebrantur.
Attilia cum nimium bibisset, sanguine de naribus effluente suffocatus moritur. Eadem nocte
Marcianus imperator vidit in somnis arcum Attile fractum, quo armorum genere gens illa utitur.
Quia sepe vero virtus parit invidiam, Valentinianus prosperos successus Aetii pertimescens, spadone
multa sinistra imperatori de Aetio referente, Aetium et Boetium pretorii prefectum occidit.
Ita vir bellicosus Aetius, Attile terror, occubuit, cum quo imperium Occidentis rei publice corruit.
Sed mors eius non fuit inulta. Nam Valentinianus ab amicis Aetii non longo post tempore,
pariter et Eraclius occiduntur, cum iam regnasset Valentinianus an[nis] XXX, ex quibus
cum Theodosio XXV et cum Marciano V.
Mortuo Valentiniano quidam Maximus regnum invadit; qui non solum Valentiniani occisores
in amicicias recepit, sed etiam uxorem eius augustam in suum coniugium transire coegit; sed
septuagesimo VII° die adepti imperii a famulis regis dilaniatus est et in Tyberim membratim
deiectus. Continuo Gensericus de Affrica veniens cum magno exercitu, regina Eudoxia
eum ad hoc facinus invitante, Romam capit XLIIII. anno, postquam Alaricus eam invaserat,
anno a condicione sua MCCVIII. Sed intercedente Leone papa ab igne et cede abstinuit, sed
Romam opibus evacuavit, multa milia hominum, prout quique vel etate vel arte placuerit,
cum regina et filiabus eius duxit Kartaginem. Transiens per Campaniam cuncta ferro et flamma
consumpsit, Capuam delevit, Nolanam urbem prostravit, Neapolim et alias, quas ob firmitatem
capere non potuit, rebus aggrariis exinanitas reliquit; ad Affricam reversus Valentiniani