Paulus Camaldulensis: Introductiones dictandi

Pag 98


33. Quid sit et unde dicatur positura in prosa.
Positura uero in dictaminibus prosaicis est positorum
nominum seu uerborum ceterarumque partium rationabilis
determinatio, qua lectionis sensum, dum per interualla diuidimus,
intelligibiliorem facimus et respirandi comoditatem facilius
recipimus. Dicitur autem positura a ponendo, eo quod
ponit integram locutionem cum finitiuo puncto.
34. Quid sit et unde dicatur punctum.
Punctum uero dicere possumus sententiae notam, quae
punctionibus diuerso loco positis demonstratur. Vbi namque
constructionis nondum plenus est sensus, sed tamen post
conceptam sensus particulam respirare oportet aliquantulum,
post ultimam litteram solum ponimus siquidem punctum, et
hoc primam positionem fore dicimus. Inde merito talem sententiae
notam punctum, uidelicet positioni unctum, hoc est
iunctum, uocamus.
35. De distinctione.
Postquam uero de constructione post primam positionem
sensus integer habetur, sic tamen ut de plenitudine sententiae
supersit aliquid, punctum cum uirgula iuxta medium litterae
ultimae ponimus et hoc distinctionem prorsus appellamus,
eo quod distinguit, uidelicet deorsum a puncto aliquid
tangit. Vel dicitur propter hoc distinctio, quia diuersa
<i>ungit, dum praecedentia a subsequentibus disiungit.
36. De subdistinctione.
Si post distinctionem uero nondum finitur, sed adhuc
taliter pendet oratio, ut alio indigeat puncto, hoc quidem
subdistinctionem uocabimus ideo, quia priori distinctioni
supponitur.
37. < De periodo >.
Vbi uero: tuta clauditur sententia, fit peryodus, quoniam
circumiens argumentando dictator et per iam dicta puncta
sententiam terminando ad conclusionem, uidelicet ad laudem,
peruenit. Quaedam namque laus est proposita bene concludere,

1



5




10




15




20




25




30



Torna all'inizio