honestum viliter vel e converso proferas. Id ubi ratione, diligenti
iudicaveris, videas ubi vel quomodo, dicendi principium sumas.
Quid sit Historia. Est enim historia quae in principio sui se melius
suggerit, est quae medium convenientius ponit. Qui a mediis incipit,
rem laude dignam, rem venustam arte laboreque tractandam digerit.
Oportet enim in primis vehementi consideratione perpendere,
ut non inde scriptor incipiat unde obscuritatem suae materiae inferat,
immo unde quasi quandam lucem infundat. Necesse est ergo locum
eligere ubi auditorem ad intellectum cito possis applicare, ubi
quasi nihil desit historiae, primoque teneatur in capite, ubi inquam
media veluti principaliter prima lectores rapiant, omnia quasi quodam
in speculo praelucent.
3. Nec minorem cautelam expetit, ut ea quae ad praesens distuleris,
suo loco decenter aptaveris. Reservanda enim pleraque censeo,
non tamen ut omnino post comprimas, nec ut quovis modo ceu
quaedam semina male fidelibus sulcis inconsultius obruas. Summa
igitur est ut cautius quaedam incipias, cautius quaedam differas, dilata
cautius suo loco disponas. Net desint exempla, hac arte Virgilius
emicat, Terentius redundat.
4. Est aliud dicendi genus cum ipsi rei de qua sumus acturi
quaedam praemittimus. Occurrut enim aliqua ab intentione principali
quodammodo longinqua, sed ad eiusdem intentionis lucem necessaria.
Ne ergo stilus obscuritatis laboret vicio, neu ceptum opus post
interrumpat digressio, principio praemittitur unde lumen quoddam
sequentibus paratur. Hanc dicendi speciem Salustius tam in Catilinario
quam in Iugurtino exsequitur.
5. Principiis igitur omnibus generale praeceptum demus: in
primis uniformi pede currat historia tam primis quam extremis
concinant media, abruptum vitabis transitum, nil diversis panniculis
obgannies consutum. Deturpat enim historiam qui ab inceptis se
submovit, qui sinceritatem operis quasi quibusdam inficit maculis.
Quid enim aliud quam lepra dixeris, cum historiam simplicem
|
|