Sequitur: SANCTORUM COMMUNIONEM.
Hec est nona pars quam apposuit Mattheus, et est repetendum
'credo communionem sanctorum', id est ecclesiasticorum sacramentorum
cred<o> veritatem, id est cred<o> ecclesiastica sacramenta esse
vera communiter et generaliter a quocumque ministrentur. Vera
dico et quantum ad se et quantum ad effectum, dummodo malitia
suscipientis non impediat et ecclesiastica forma servetur. Baptismus
enim eque verus et eque bonus est et eque efficax traditus
a malo sicut collatus a bono, si ecclesiastica forma servetur et
malitia suscipientis non impediat. Vel credo communionem sanctorum,
id est de ecclesiasticis sacramentis credo et sentio id quod
communiter et generaliter sancti et catholici Patres de his crediderunt
et senserunt. Si ergo queritur a te quid sentias vel credas
de baptismo et corpore et sanguine Christi et de ceteris sacramentis
ecclesiasticis, catholice respondebis: id credo de eis quod communiter
sancti crediderunt et senserunt, scilicet communionem
sanctorum, id est veritatem sacramentorum ecclesiasticorum. Sicut
enim Ecclesia in unitate consistit, sic et sacramenta eius in unitate
dicuntur consistere, unde in susceptione alicuius illorum patrinus
non debet esse nisi unus, ut testantur Iginus et Leo papa. Dicuntur
etiam in unitate consistere, quia non reiterantur ex maiori
parte et quia in fide unius consecrantur et conferuntur et quia extra
unitatem ecclesie non habent effectum. Vel sancta possunt hic
appellari tantum sacrament<um> baptismi, et est credo communionem
sanctorum: credo quod sacramentum baptismi sit <commune>,
id est nulli petenti denegandum sed communiter omnibus
exhibendum, quod non contingit de aliis sacramentis quia criminosis
et irregularibus sacramentum ordinis denegatur, nec etiam
feminis <debet> confici, impenitentibus denegatur sacramentum
penitentie, sacramentum vero eucharistie etiam quibusdam penitentibus
denegatur, sacramentum coniugii multis interdicitur, a
multis etiam non potest contrahi. Sed sacramentum baptismi nulli
penitenti denegatur. <Hic> sensus comprobatur ex eo quod in
maiori symbolo loco istius dicti, scilicet sanctorum communionem,
<habetur>: ' confiteor unum baptisma ', unum id est <commune>,
vel unum id est <non> retractabile, vel unum id est fide unius consecratum
et collatum, vel unum id est equivalens, eque efficax a
quocumque conferatur, dummodo forma ecclesiatica servetur et
malitia suscipientis non impediat. Vel ' sanctorum ' intelligitur in
masculino genere et intelliguntur sancti omnes salvandi, et quod
hic dicitur ad aliam vitam respicit in qua Deus erit omnia <in>
omnibus, et est 'credo communionem sanctorum', id est commune
premium ct commune bonum sanctorum, id est quod in alia vita
sancti omnes habebunt commune gaudium, commune bonum,
commune premium, communem beatitudinem, non quod unus non
habeat plus altero et maiorem beatitudinem et maiora merita et
secundum quod vicinius et plenius unus contemplabitur Deum
quam alter, quia etiam stella differt a stella in claritate, sed ita
erunt convincti caritate ut nec inferior invideat superiori, nec superior
inferiorem contemnat, sed quicumque ita gaudebit de bono
alterius quasi ipse haberet, et ita quod habent singuli erit quasi
commune omnibus, et hoc erit cum Deus erit omnia in omnibus,
id est sufficientia omnium. Hanc nonam partem apposuit Mattheus
<qui> interpretatur donatus, quia talis communio non provenit
nisi de dono et gratia Spiritus sancti; vel ideo dictus est Mattheus,
id est donatus, quia magnum obtinuit donum, quod de peccatore
factus est iustus, de publicano factus <est> apostolus; <idem>
dictus est Levi, id est additus vel assumptus, qui<a> eum divina
electio assumpsit et numero apostolorum addidit, et post apostolatum
ei gratiam evangelii superaddidit.