CAPUT I
De corporibus supercaelestibus
Aristoteles in primo meteororum, ait quod pulcrum et laudabile
sit investigare causam incentionis causarum. Sapientes enim
videntes effectum rerum scrutantur causas. Nos autem videmus
corpora coelestia agere in elementa, et ex potentia materiae
unius elementi, utpote ex materia aquae, educere formam aeris
et ignis.
Omne enim agens natura, agit ut sibi simile educat, ut ignis agit
in lignum et educit ignem, et loquor hic de agentibus naturalibus
principalibus. Videntur enim Corpora supercaelestia non sine
elementi sive elementalis formae materia esse, et maxime quia
ad sensum videmus sphaeram planetarum simplicioris fore naturae,
quam ipsi planetae, et planetas crassiora esse corpora et
compositiora. Sed ad evidentiam istius veritatis, non secundum
quod probavi, de influentiis rerum naturalium.
Et hoc optime Rogerius exponit: Omne agens naturale per similitudinem
suam agit, immittendo similitudinem illam in passum,
quae quidem similitudo non est diversa ab agente in specie,
utpote si stuppa ponatur iuxta ignem, ita quod non iungatur igni,
ignis sicut alia agentia multiplicabit speciem suam per medium,
quae species multiplicabitur, et recipietur in stuppa per actionem
ignis naturalem continuam et aptitudinem passibilitatis
stuppae, vigorabitur in ea species quousque; sit in completo actu
ignis, propter quod patet, quod similitudo ignis non erat diversa
ab igne in specie.
Sed quaedam res sunt valde activae sua actione specifica, ita
quod possunt educere per similitudinem suam, conformando et
multiplicando similia omnino sicut ignis. Alia vero sunt, quae
non possunt sibi simile omnino actu educere in subiectum specie
sicut homo. Non enim homo posset similitudinem quae est in
medio tantum conformare quod fiat in actu homo, quia homo
aliis actionibus est occupatus.
Unde secundum quod probat Rogerius in libro De Influentiis,
si homo haberet ita fortem actionem in similitudinem suam, sicut
ignis, non est dubium quin illa species fieret verus homo,
|
|