rei augende, ut: 'Nullius meror et calamitas istius explere inimicitias
et nefariam crudelitatem potuit saturare'. (7) Fit causa
diminuendi, ut: 'Hic magno predicat auxilio se fuisse, quia paululum
in rebus difficillimis aspiravit' . (8) Fit causa ornandi quandoque,
ut: 'Ecclesie rationes, que sepe regentium malitia exarescunt,
virtute quandoque revirent optimatum'. (9) Transferuntur
enim hec verba, scilicet 'expergefecit', 'crebris nuptiis', id est stupro; similiter: 'saturare', 'aspiravit', 'exarescunt', 'revirent' et 'extinxit'.
(10) Et differt a nominatione translatio quia nominatio in nova
iunctura plerumque consistit, ut: 'Fragor civitatis', (11) que
iunctura debet in ipsa sui principii novitate nominatio appellari
sed usu approbante translatio est dicenda. (12) Et iste color vocatur
metaphora.
47. (1) PERMUTATIO.
(2) Permutatio est oratio aliud verbis aliud sententia demostrans
et dividitur in similitudinem, argumentum et contrarium.
(3) Per similitudinem fit cum tota oratio transfertur, ut: 'Messes
albent', id est populi convertuntur ad fidem. (4) Fit per argumentum
quando non transfertur tota oratio sed trahitur quedam
similitudo a persona vel a loco vel ab alia re. (5) Et fit quandoque