Ad tertium dicendum, quod in creatione se habet creatura sicut effectus productus
in esse per creationem; et ideo non exigitur ut a creatura aliquo modo operatio
creationis exeat, sed quod ad eam terminetur; sed in recreatione creatura
se habet ut satisfaciens, quod sine eius operatione fieri non potest; et ideo
quamvis creatio sit opus Dei non per aliquam creaturam, tamen oportet quod
recreatio per modum redemptionis facta, sit opus Dei naturam creatam
assumentis.
Ad quartum dicendum, quod quamvis Deus sit summe misericors, sua tamen
misericordia nullo modo iustitiae suae obviat. Misericordia enim quae iustitiam
tollit, magis stultitia quam virtus dici debet; et ita Deum non decet: propter
quod Deus misericordiam infinitam sic manifestare voluit, ut in nullo eius iustitiae
derogaretur; quod factum est, dum pro nobis homo factus est, ut pro nobis
satisfaceret: in quo etiam eius abundantior misericordia ostensa est ad nos,
quam si peccatum sine satisfactione dimisisset, inquantum naturam nostram
magis exaltavit, et pro nobis mortem pertulit. Nec tamen est simile de homine et
de Deo, propter duo. Primo, quia ipse Deus est iudex omnium, ad quem pertinet
iustitiae ordinem servare, non autem homo quilibet; unde et iudex non debet
proprio arbitrio peccata dimittere impunita. Secundo, quia cum Deus sit ipsa
bonitas, ex hoc ipso est aliquod malum quod contra ipsum est; et ideo cum
poena non debeatur actui nisi quia malus est; decet ut ipse se vindicet puniendo
peccatum quod contra ipsum commissum est. Secus autem est de homine; unde
homo non debet punire quasi se vindicans, sed quasi Deum vindicans, si hoc ex
officio habet. Unde dicitur Deut. 32, 35, secundum aliam litteram: «Mihi vindictam,
et ego retribuam».
Ad quintum dicendum, quod quantitas peccati ex duobus potest pensari; scilicet
ex parte Dei, in quem peccatur; et sic infinitatem quamdam habet, prout offensa
Dei est, quia quanto maior est qui offenditur, tanto culpa est gravior: vel ex
parte boni quod corrumpitur per peccatum; et sic quantitas culpae finita est,
scilicet inquantum est corruptio naturae; et ideo ad satisfactionem debitam
requiritur actio hominis quae proportionetur quantitati culpae, inquantum corruptio
quaedam est; et gratia, cuius virtus quodammodo infinita est, cum sufficiat
ad merendum praemium infinitum, per quam satisfactio proportionatur
quantitati culpae, prout offensa Dei est; et ideo ex se non sufficit homo ad
satisfaciendum, quia ex se gratiam habere non potest. Nec tamen Deus crudelis
est hanc satisfactionem exigens: quia quamvis gratiam habere non possit ex se,
et ita nec satisfacere; potest tamen satisfacere per id quod Deus paratus est
dare, scilicet per gratiam.
Ad sextum dicendum, quod quantitas originalis et actualis mortalis peccati
potest dupliciter attendi: vel quantum ad principium, vel quantum ad bonum
quod per utrumque privatur. Principium autem actualis peccati voluntas propria
est; principium autem originalis in isto, est origo eius vitiata; unde originale
quodammodo est necessarium; sed actuale est omnino voluntarium: unde
|
|