publica administranda cum laude versantur, quam illos desidiosos,
qui se conspici in atriis sedentes atque otiosos pulchrum ducunt.
Consuetudinem enim, que quasi morum magistra maximam vim
in hominum moribus tenet, tanquam ducem sequi debemus, que
licet paulum inter se dissentire pro varietate diversarum gentium
dicatur, tamen id nobilitatis inditium omnes putant aut patrimonio
ampliori aut honestiori vite ratione aut vacatione questus aut
armorum laudibus aut victu splendidiore aut dignitate ceteris
anteire».
28 «Longe» inquit Nicolaus «opinione laberis, Laurenti. Nam et
ea consuetudo probanda et accipienda est, que non procul absit a
recta ratione (altera enim abusus nomine appellabitur), et leges ad
eorum quibus dantur utilitatem et commoda referuntur, que cum
non sint ubique gentium atque omnibus eadem, pro varietate
commodorum et leges quoque variari oportet. Sed tamen omnes
eandem originem habent, cum ab equitatis et iustitie fonte
descendant, ut quod cuique honestum est et utile suadere et precipere
videantur. At iste, quas modo explicavi, nobilium species ita
inter se variantur, contrarie ac diverse, ut nullam certam stirpem,
nullum certum genus preferant, quod ratione aliqua nitatur, sed a
sola opinione institutoque quodam voluntario, cuius nulla vera
causa reddi possit, videantur prodire. Quapropter fatebor ingenue
neminem eorum iure appellari nobilem posse.
29 Qui enim fieri potest, ut vir ocio marcens, nullo honesto
negotio intentus, nulla preditus virtute, nulla sapientia, nulla
doctrina, maioribus tantum ac stirpis origine fisus, possit ullo
esse pacto nobilis? Ego vero istos vilissimi iumenti loco habeo
neque etiam fatebor unquam civem aut alium quemvis improbum,
abiectum, contemptum, flagitiosum aut nulla re clarum,
sed tantum maiorum virtute et dignitate fidentem, nobilis
nomen mereri. At vero ex mercatura non video que nobilitas
acquiratur aut quo modo, cum illius iungatur exercicio, quod vile
atque abiectum sapientes arbitrati sunt. Cicero eam non admodum
|
|