Gorus Aretinus: Regulae ortographie per alphabetum compilate

Pag 145


ut facilior sit doctrina, per alphabeti ordinem de una quaque litera est videndum aliquas regulas generales utiles et necessarias.
9.A – litera est vocalis que sillabam per se facere potest in principio, in medio et in fine et hoc idem de omnibus vocalibus contigit. Convertitur autem sive mutatur hec litera in omnes vocales: in /e/ ut facio-feci; parco-peperci; armatus-inermis; in /i/ ut amicus – inimicus, ex quo patet quod errat qui in hoc nomine (i)nimicus facit quod /n/ sit de sillaba sequenti, cum prepositio debeat integra remanere; in /o/ ut marmaton – marmor; in /u/ ut salsus – insulsus; ara –arula, unde dicitur: Vertitur /a/ vel in /e/ vel in /i/ vel in /o/ vel in /u/ .
10.B – Litera muta est in qua nulla sillaba prima finit nisi se quem incipiat ab eadem in sinplicibus dictionibus, ut sabbatum et obba, sed in compositis alter est. Unde nota hanc regulam: si prepositiones desinentes in /b/ ut /ab/ sub/ ob/ componantur cum dictione a/c/f/g/m/p/l/r/ regulariter mutatur /b/ in sequentem literam, unde dicitur: Rapis c/u/m/ fun/gor/ sub ob/ab/b/ sibi mutant , a /c/, ut accido, succido; ab /f/ ut suffugio; a /g/ ut fuggero; ab /m/ ut summicto; a /p/ ut oppono; ab /r/ ut surrideo; predicta tamen regula non habet ubique veritatem, nam sequente /r/ non mutatur interdum causa differentie, ut abrogo, abrado. Ne si arrado et arrogo non different putarentur composita a prepositione /ad/. 11. Sic ergo causa concidentie evitande inter illud verbum abrogo compositum ex /ab/ et rogo, quod tantum valet quantum superbio, dicimus abrogo, id est destruo, contra regulam predictam.Hoc idem contingit in hoc verbo asporto, in quo mutatur /b/ in /s/ ad differentiam huius verbi apporto, compositum ex /ad/ quod aliud significat.
Item simili ratione in hoc alio verbo aspello, /b/ mutatur in /s/. Similiter fallit predicta regula in hoc verbo aufero et aufugio in quibus /b/ mutatur in /u/. In preterito vero huius verbi aufero diximus abstuli in cuius compositione est /abs/ et non /ab/, quia /ab/ non componitur cum dictione incipiente a /t/ vel a /c/, sed eius loco componitur /abs/ ut abstraho et abscondo ut vult Priscianus. 12.Item quandoque abiicit /b/, ut in16 hoc verbo omicto, ut patet pro Oratium qui ponit primam sillabam brevem huius verbi, ut ille quem sua culpa premet deceptus omicte18 tueri. Sic ergo fallit regula predicta in hiis verbis: abrogo / abrado / asporto / aspello / aufero / aufugio / et omicto. Unde dicitur:

Torna all'inizio