accipere virum nec vivente nec mortuo, quem non erubuit defraudare, marito. Nam
etsi legatur in sacris evangelicis paginis sola fornicationis causa dixisse Dominum dimittere
virum uxorem suam, non tamen legitur concessisse aliam vivente illa in
coniugio sibi sociare, prohibuisse quidem modis omnibus non ambigitur. Ait enim:
Quicumque dimiserit uxorem suam nisi ob fornicationem et aliam duxerit, moechatur.
Qua de re ita diffinire prospeximus, ut iuxta eiusdem Domini mellifluam vocem nemo
haec interdicta violator inculcare praesumat. Sed quoniam in medio ambiguus interponitur
sermo, id est “nisi ob fornicationem”, quaeri nimirum potest, utrum ad solam
licentiam dimittendi uxorem “qui dimiserit uxorem suam nisi ob fornicationem” an
etiam ad utrumque dictum referatur, hoc est ad aliam vivente illa accipiendam, quasi
dixerit: “Qui dimiserit uxorem suam et aliam nisi ob fornicationem duxerit, moechatur”.
Et idcirco peritissimi viri beati Hieronimi libellum commentariorum recenseri nobis
studiose mandavimus, anxiae utique cognoscere festinantes, qualiter hisdem famosissimus
doctor haec sacrata dominica verba iuxta capatioris ingenii sui subtilitatem sensisse
monstraretur. Cuius nimirum sensum, sagaciter explorantes, in promptum nichilominus
patuit ad solam dimittendi uxorem licentiam pertinere. Nam cum more suo
vir sanctus ad huius capituli summatim seriem exponendam transcurreret, inter cetera
et post pauca sic ait: Et quia poterat, inquit, accidere, ut aliquis calumniam faceret innocenti
et ob secundam copulam nuptiarum veteri crimen inpingeret, sic prior dimitti iubetur uxor,
ut secundam prima vivente non habeat. Non enim debet imitari malum adultere uxoris,
et si illa duo, immo unam carnem per scissuras fornicationum divisit in tres, non decet,
ut maritus nequius exsequendo tres dividat in quattuor. Unde patenter datur intellegi:
quamdiu vivit adultera, non licet viro nec potest inpune secundas contrahere nuptias.
Capitulo XI. Item placuit de faeminis cuiuscumque conditionis, puellis scilicet
vel viduis, quae, virginitatis sive continentiae propositum spontanee pollicentes, Deo
emancipate fuerint et ob continentiae signum nigram vestem quasi religiosam, sicut
antiquus mos fuit in his regionibus, indutae fuerint: licet non sint a sacerdote sacratae,
in hoc tamen proposito eas perpetim perseverare mandamus. Si vero postea sese sive
clanculo corruperint seu publicae nupserint, dignis quidem mundano iudicio corporalibus
cohercite vindictis segregentur ab invicem et agant cunctis diebus vitae suae paenitentiam
et a communione corporis et sanguinis Christi priventur, nisi forte pontifex,
rescita eorum paenitentia, si digna fuerit, humanius praevidens poterit communionis
gratiam indulgere. In extremo tamen vitae suae viatico humanius indulto non defraudentur.
Et in his rebus praecipuae illa modis omnibus custodiatur interdictio,
ut nulli liceat praedictis personis habitum, id est vestem, mutare absque sui episcopi
conscientia.
Capitulo XII. Hoc igitur inviolato stilo iuste sancire prospeximus, ut monasteria
puellarum, quae sub disciplina regulae degunt, obstructius munitis claustris nulli
|
|