Valla Laurentius: De falso credita et ementita Constantini donatione

Pag 160


inquit ex auro purissimo et gemmis pretiosis .
Ignoravit homo imperitus diadema e panno esse aut
fortassis ex serico. Unde sapiens illud regis dictum celebrari
solet, «quem ferunt traditum sibi diadema,
priusquam capiti imponeret, retentum diu considerasse
ac dixisse: O nobilem magis quam felicem pannum,
quem si quis penitus agnosceret, quam muitis sollicitudinibus
periculisque et miseriis sis refertus, ne humi
quidem iacentem vellet tollere». Iste non putat illud
nisi ex auro esse, cui circulus aureus nunc cum gemmis
apponi a regibus solet. Verum non erat rex Constantinus
nec regem appellare nec regio se ritu ornare fuisset
ausus: Imperator Romanorum erat, non rex. Ubi rex
est, ibi res publica non est, at in re publica multi fuerunt
etiam uno tempore imperatores. Nam Cicero frequenter
ita scribit: «M. Cicero imperator» illi vel illi
«imperatori sa1utem», licet postea peculiari nomine
Romanus princeps ut summus omnium imperator appelletur.
 
51 Simulque phrygium necnon superhumerale, videlicet
lorum, quod imperiale circundare solet collum
:
quis unquam phrygium latine dici audivit? Tu mihi,
dum barbare loqueris, videri vis Constantini aut Lactantii
esse sermonem? Plautus in Menechmis phrygionem
pro concinnatore vestium posuit, Plinius phrygionas
appellat vestes acu pictas, quod earum Phryges
fuerint inventores: phrygium vero quid significet? Hoc
non exponis, quod obscurum; exponis, quod est

Torna all'inizio