Ventura Pergamensis: Brevis doctrina dictaminis

372


poni uerbum, quoniam in ea agitur de persona et uerbum pertinet ad negotium,
vel hoc fit ad maiorem affectum denotandum, sicut in nominibus
notantibus preheminentiam exigentibus genitiuum gradus. superlatiui quibus
ad(d)itur superlatiuum, ut deus deorum et uirgo uirginum. In salutatione
debent poni talia adiectiua que ad laudem congruam pertineant
recipientis, et talia que insinuent argumentiam mittentis.
In salutatione nemo debet se dominum uel dominam appellare, quantumcumque
sit potens uel nobilis uel quantacumque dignitate fungatur. In salutatione
nemo debet se militem uel magistrum simpliciter appellare, sed debet
dicere dictus miles uel nuper cin(c)tus cingulo militari, dictus magister uel
qualisqualis artis gramatice professor, iuris canonici sedulus ministrator uel
theologie humilis propinator. Si uero non fuerit cathedratus, debet dicere
magister dicto officio uocitatus. Doctores uero legum doctores et dominos se
appellant.
In salutatione prosayca non debet poni dictio prime uel secunde persone
nec pertinens ad primam uel ad secundam personam. Hec est uitiosa
locutio: A. noster amicus uel B. nostro capellano. In metrica uero salutatione
pronomen prime uel secunde persone et etiam uerbum potest poni, ut:
Hanc tibi Priamides mit(t)o Ledea salutem.
In salutatione non debet poni nec cum soli optatiuo sit iungendum.
Unde hec est uitiosa locutio: P. nec uocando filio.
In salutatione non debet poni quod ad nar(r)ationem uel ad petitionem
pertineat, unde hec est uitiosa locutio: P. scribens bonum unum codicem
uel egens denariis ; sed posset dici studens bonum quia studium pertinet ad
personam.
In salutatione non debet proprie fieri geminatio relatiuorum, unde hec
est uitiosa locutio: P. suo domino B. suus uel eius subdi[c]tus. Quandoque
tamen minus proprie, causa melius exprimendi intime dil[l]ectionis affectum,
sic scribitur: Suo sibi amico D. suus V. quidquid sibi. In salutatione
enim multe fiunt improprietates, ut etiam prius in hijs superlatiuis reuerendissimo
quod est contra regulam gramatice, nam participalia in ?dus desinentia
non comparantur: et reuerendissimo quod non est ad maiorem sed ad
subditum scilicet ualde reuerentem spectat.
In salutatione non debet geminari iste datiuus domino secundum quosdam.
Sed forte posset geminari, nec tamen est nugatio; nam primus datiuus
notat preheminentiam et est aliquid, secundus ad dignitatem et est absolutum.
In salutatione non debet esse nimius ornatus quandoque adulatione
suspecta esset et derisioni fieri uideretur. Preterea debet esse breuis
cum ad salutis optationem sit principaliter instituta, unde aliarum partium
epistole non debet officium usurpare. Et hoc patet ex antiquorum consuetudine,
qui simpliciter nomina tam mittentis persone quam recipientis
scribebant, ut Cato Bruto salutem.
In salutatione omnis persona tam in clero quam extra clerum in dignitatibus
constituta debet de omnibus suijs dignitatibus et illius cui scribit

Torna all'inizio