Ventura Pergamensis: Brevis doctrina dictaminis

373


facere mentionem, exceptis capitaneis et uauasoribus in quorum est arbitrio
relinquendum. Item dignitatibus perpetuis et potissime in clero adiungitur
patrium nomen in eodem casu, ut archiepiscopo Rauenensi episcopus
Fauentinus.
In secularibus uero et maxime que durant ad tempus ponimus
genitiuum loci siue op(p)idi uel patrie uel populi, ut potestas Pergami uel
Pergamensium.
In salutatione cum scribitur sublimibus personis in clero dicendum est
Dei gratia, sed extra clerum non nisi coronatis uel magnis ducibus et comitibus
habentibus maximum comitatum. Preterea si sublimes persone in
clero scribunt suis subditis dicunt Dei gratia , si scribunt maioribus uel
suis paribus dicunt diuina permissione uel miseratione uel clementia. Subditi
in clero si scribunt etiam mediocribus personis possunt dicere Dei gratia ,
vt cum scribunt magnis prioribus et abatibus. Seculares uero persone sublimes
si scribunt paribus uel subditis dicunt Dei gratia . Si uero scribunt suis
maioribus tacent. Numquam uero dicunt diuina miseratione, permissione
uel clementia , nec eis dicitur. In salutatione non est dicendum uenerabili
in Christo patri
nisi illis qui episcopalem uel supra suscipiunt un(c)tionem.
Alijs enim prelatis dicendum est uenerabili patri et domino. In salutatione
de multis recipientibus potest dici Dei gratia quod ipsis scribentibus
non liceret, ut abas Sancti Ypoliti non diceret Dei gratia , sed abas licet non
meritus
uel indignus ; ad eius tamen subdito posset dici dic: Venerabili patri
et domino B. Dei gratia Sancti Ypoliti abati condigno.
Est enim in salutatione persona recipiens diligentissime attendenda.
In salutatione participium significans actionem non debet at(t)ribui
recipienti. Simil(l)iter participium significans passionem non debet at(t)ribui
mittenti. Unde hec est uitios[s]a locutio: Dil[l]igenti uel amanti amico
R. salutem G. dil[l]ectus
uel amatus. Scit enim homo quantum alios dil[l]igit,
sed nero nescit quantum ab alijs dil[l]igatur. Sed e contra fieri potest ut:
B. dil[l]igens mater D. filio peramato.
In salutatione que mit(t)itur recipienti quandoque mit(t)entem solum
recipit quia per hoc seipsum humiliare intendit, ut cum subiectionem, deuotionem, reuerentiam, obedientiam, famulatum in omni genere mandatorum
uel aliud consimil[l]ime mit(t)it. Quandoque solum ad recipientem spectat,
ut cum mittit salutem cum gloria et honore uel salutem et prosperis
successibus habundare.
Quando(que) id quod mittitur utrique persone
al(l)udit, ut cum filiali subiectione salutem ; simil[l]iter: salutem cum promptitudine
famulandi
uel seruiendi. In salutatione debet poni talis affectio que
compe[c]tat mittenti uel recipienti uel utrique, uel adaptari possit hijs que
in sequentibus partibus determinantur, ut si est de morte dicatur salutem
(et) in domino consolamen
, si de letitia salutem et prospera prosperis cumulare ,
si de promissione salutem et in dicendis et faciendis dil[l]igentiam adhibere.
Unde si scriberetur rustico hec esset uitios[s]a locutio: cum augmento glorie
et honoris.

In salutatione quandoque non ponimus salutem , et hoc contingit dupliciter.

Torna all'inizio